آرمین خوشوقتی
شیما جعفرزاده
در این مقاله به این موضوع پرداخته ایم که چه مواردی می بایستی در قرارداد کار مورد نظر قرار بگیرند .
همچنین با توجه به محدودیت هایی که در قانون کار کشورمان وجود دارد، برخی از تعهدات طرفین در سند دیگری ( تحت عنوان « سند پشتیبان » ) لحاظ می شوند که به مزایای تنظیم این سند نیز پرداخته ایم .
چرا تنظیم قرارداد کار و سند پشتیبان اهمیت دارد؟
تبریک می گویم، با وجود اینکه یکی از چالش های جدی حوزه مدیریت منابع انسانی در سال ۱۴۰۰ یافتن نیروهای شایسته است، با این حال شما کاندیدایی را پیدا کردید که مناسب موقعیت شغلی مورد نظر است!
اما ، آیا فکر می کنید فقط “لبخند زدن و دست دادن” با او در اولین روز شروع به کار کافی است؟
شاید!
شاید هم نه!
جالب است بدانید که برای بیشتر کارفرمایان《قرارداد کار》به نوعی ضامن تداوم و حفظ رابطه کارمند و کارفرما است.
به بیان ساده تر، قرارداد کار سندی قانونی است که وظایف و مقررات قانونی بین شما و کارمند تان را به طور خلاصه بیان میکند؛ خواه یک شرکت دو نفره باشید و خواه ۱۰۰۰ نفره، در هر حال انعقاد قرارداد کار گامی مهم در تمامی مراحل همکاری است.
در واقع این موضوع ارتباطی به نوع مشاغل، و یا اندازه شرکت ها ندارد و در هر حال همه شرکت ها و بنگاه ها سرانجام مجبور میشوند قرارداد کار را تنظیم کنند و آنچه باید بدانیم این است که قرارداد کار بسیار مهم است زیرا هر اقدامی که در یک سازمان انجام میشود باید همیشه نوشته شده، و روی کاغذ مستند شود.
- میگویید این کار موجب طولانی شدن روند استخدام میشود؟
- میگویید چابکی شرکت را تحت تاثیر قرار می دهد؟
- به این کار میگویید «کاغذ بازی»؟
نگران نباشید، ما به شما کمک میکنیم!
قبل از اینکه ادامه این مقاله را مطالعه کنید، در وبینار کارگاهی « طراحی قرارداد کار و حقوق و دستمزد » ثبت نام کنید . در این دوره آموزشی که به صورت آنلاین برگزار می گردد قدم به قدم یک قرارداد کار را طراحی خواهیم کرد . همچنین حقوق ،مزایا ، مرخصی و بیمه قرارداد های ساعتی را نیز محاسبه خواهیم نمود . قبل از ثبت نام در این دوره آموزشی حتما کاربرگ طراحی قرارداد کار را دانلود کنید تا بتوانید در طی وبینار، از آن استفاده کنید.
با تسلط به عبارات و اصطلاحات کلیدی، واقعا چگونگی جمع بندی و تدوین یک 《قرارداد کار》 میتواند به آسانی یک “لبخند زدن و دست دادن” باشد.
قبل از شروع ، بیایید نگاهی سریع بیندازیم و ببینیم که قرارداد کار دقیقاً چیست و چه عواملی باید در این سند مدنظر قرار بگیرد؟
قرارداد کار قراردادی است که بین کارمند و کارفرما امضاء میشود.
این قرارداد ، حقوق، وظایف، محدودیت ها و مسئولیت های دو طرف را تعیین می کند و تا حدودی به هر دو طرف این امکان را می دهد تا به طور واضح و شفاف، تعهدات خود و شرایط کار را بیان کنند. (پیشنهاد میکنیم این مقاله را بخوانید -قرارداد در قانون کار جمهوری اسلامی ایران)
مشخصات یک قرارداد کار:
به طور دقیق تر، یک قرارداد کار میتواند شامل موارد زیر باشد:
کارمند:
مشخصات دقیق شخصی که برای کار استخدام می شود.
کارفرما:
مشخصات دقیق شرکت یا بنگاهی که نیروی کار را استخدام می کند.
موقعیت:
عنوان و شرح نقش / وظایف و مسئولیت های کارمند و احتمالا محل کار وی.
حقوق و دستمزد:
حقوق، دستمزد یا کارمزدی را که توافق شده ، مشخص می کند که به کارمند تعلق می گیرند.
برنامه:
در بعضی موارد ، قرارداد کار شامل روز و ساعاتی است که از کارمند انتظار می رود برای کارفرما کار کند.
مدت زمان اشتغال:
قرارداد کار مدت زمان مورد انتظار از کارمند برای کار در شرکت را مشخص می کند. در برخی موارد ، ممکن است یک دوره زمانی مداوم باشد و یا ممکن است توافقی باشد که برای مدت زمان مشخص تنظیم شده باشد. در سایر مواقع، حداقل مدت زمانی تعیین می شود که احتمال تمدید آن وجود دارد.
مسئولیتهای عمومی:
در قراردادها می توان وظایف مختلفی را که انتظار می رود کارمند هنگام اشتغال انجام دهد و همچنین تعهدات عمومی کارفرما (و یا عرف و عادت معمول کار و یا محل کار) را ذکر نمود.
ارتباطات:
اگر یک کارمند، در مدیریت شبکه های اجتماعی ، وب سایت یا مدیریت ارتباطات الکترونیک (ایمیل ها) نیز ایفای نقش نماید، در قرارداد ممکن است اعلام شود که شرکت مالکیت و کنترل کلیه ارتباطات را حفظ می کند.
مزایا:
در یک قرارداد کار، باید کلیه مزایای رفاهی و انگیزه ای و همچنین امتیازات وعده داده شده ، درج شوند. البته درج نمودن شروط الزامی (بیمه اجباری، تعطیلات اجباری و سایر مزایای دیگری که آمره هستند) الزامی ندارد.
محرمانه بودن:
اگرچه ممکن است مجبور شوید توافق نامه عدم افشای جداگانه ای را امضا کنید، با این حال منعی ندارد که اینگونه موارد (مثل پایبندی به حفظ محرمانگی و یا پایبندی به مدت قرارداد و احتمالا نحوه جبران خسارات وارده) را نیز در قرارداد کار لحاظ نمایید لیکن ذکر نمودن اینگونه موارد در قرارداد کار، فاقد ضمانت اجرایی خواهد بود، به همین علت توصیه می کنیم اگر قصد دارید تبعات فسخ قرارداد از سوی کارمند را، برای وی روشن کنید این گونه موارد را در یک «سند پشتیبان» مجزا ذکر نمایید.
چه مواردی را میتوان در «سند پشتیبان» درج نمود؟
از جمله مواردی که می توان در «سند پشتیبان» ذکر نمود، پایبندی به مدت قرارداد از سوی کارمند، پایبندی به مسئولیت های حرفه ای وی و تعهدات او در قالب قرارداد کار، محدودیت هایی که کارمند در برقراری ارتباط های خود (در زمان اشتغال و یا بعد از آن) دارد، نحوه بازگشت سرمایه گذاری در آموزش هایی که به وی داده شده است و البته نحوه جبران خسارات وارده به کارفرما در اثر عدول از این تعهدات میباشد.
برخی از کارفرمایان در خصوص رقابت کارمند با خود (در آینده) نیز محدویت هایی قائل هستند که اینگونه موارد نیز از جمله شروطی هستند که میتوانند در «سند پشتیبان» درج شوند تا کارمند پس از ترک شرکت، از ورود به مشاغل (یا صنایع )مشابه منع گردد.
سایر شرایط احتمالی این «سند پشتیبان»، میتواند شامل توافق نامه مالکیت باشد. این توافق نامه بیان میکند که کارفرما مالک هرگونه محتوای تولید شده از سوی کارمند (مرتبط با کار وی) میباشد. این «سند پشتیبان» حتی ممکن است در جایی که کارمند پس از ترک شرکت میتواند کار کند، به عنوان راهی برای محدود کردن رقابت بین شرکتهای مرتبط واجد شرایط باشد.
اگر تمایل دارید از نحوه طراحی این «سند پشتیبان» و ضمانت اجرای آن، همینطور پشتیبانیهای قانونی که از این سند وجود دارد، مطلع شوید اینجا کلیک کنید و با ما تماس بگیرید.
قراردادهای کاری مکتوب
هر چند قانونا لزومی به مکتوب نمودن قراردادهای کار وجود ندارد لیکن قرارداد کتبی راهی عالی برای مشخص کردن نقش، مسئولیتها و منافع و جلوگیری از هرگونه سردرگمی در زمان بروز اختلافات است.
قبل از امضای قرارداد کار، تمام عناصر قرارداد کار را با دقت بخوانید. اطمینان حاصل کنید که با تمامی مفاد از قرارداد موافق هستید. اگر قرارداد را نقض کنید، ممکن است برایتان عواقب قانونی داشته باشد، این عواقب خصوصا در مورد شرایط مندرج در «سند پشتیبان» جدیتر باشد.
اگر در مورد جزئیات قرارداد اطمینان ندارید، قبل از امضای آن از مشاوران روابط کار، مشاوره بگیرید تا خود را به توافق نامطلوب ملزم نكنید.
جوانب مثبت قرارداد کار
قرارداد کار اگر به درستی و جامعیت تنظیم شده باشد، وظایف و مزایا را به وضوح مشخص میکند. با انعقاد قرارداد کار، جای هیچ گونه سوالی باقی نمیماند که چه مسئولیتهایی در شغل گنجانده شده است یا حقوق و دستمزد آنها چقدر است؟ زیرا همه موارد در قرارداد مشخص شده است.
همچنین از هر یک از طرفین (کارمند و کارفرما)محافظت میکند چرا که هر دو (کارفرما و کارمند )ملزم به اجرای این توافقنامه هستند.
یک قرارداد کار اگر به درستی و با دقت (و متناسب با صنعت شما )طراحی شده ثبات را برای رابطه کارمند و کارفرما فراهم می کند. با انعقاد قرارداد، کارمند و شرکت میدانند که برای آینده قابل پیش بینی چه انتظاری از طرف مقابل دارند.
جوانب منفی قرارداد کار
البته انعقاد قراردادهای کار مکتوب انعطاف پذیری را محدود میکنند. خصوصا اگر قرارداد کار دارای یک «سند پشتیبان» نیز باشد، وقتی کارمند آن را امضاء کرد، در صورت تمایل نمی تواند آنجا را ترک کند و متقابلا اگر کارفرما نیز تصمیم به قطع همکاری با وی گرفت نمیتواند به طور یک طرفه اقدام به اخراج وی نماید.
الزامات قانونی
تخلف از مفاد قرارداد کار و «سند پشتیبان» عواقبی قانونی دارد و فقط از طریق مذاکره و توافق مجدد قابل تغییر است و به همین دلیل هر دو طرف باید با هرگونه تغییر در قرارداد کار موافقت کنند