اصول کاربردی قانون کار

4. مزایای پایان کار (سنوات)

مزایای پاین کار یا سنوات درواقع مبلغی معادل یک ماه آخرین حقوق دریافتی کارگران است که کارفرما باید به کارگران خود با خاتمه و یا فسخ قرارداد به ازای هر سال سابقه، اعم از متوالی یا متناوب به طور کامل پرداخت کند. براساس شرایط زیر مجدد باید سنوات نیز درنظر گرفته شود.

• استعفای کارگر:

مطابق تبصره ماده ۲۱ قانون کار، کارگری که قصد استعفا دارد باید از یک ماه قبل استعفای خود را اعلام دارد و به صورت کتبی به دست کارفرما برساند لذا در این صورت پس از اتمام این یک ماه، قرارداد کار خاتمه یافته تلقی شده و باید در این حالت مزایای پایان کار (سنوات خدمت) به کارگر تعلق گیرد.

• ترک کار:

درصورتی که کارگر به دلیل عدم واریزی بیمه، حقوق و به طور کلی عدم رعایت قانون کار مجبور به ترک کار شود در این صورت ترک کار به حساب آورد و کارفرما با تحمیل شرایط ترک کار مسبب انحلال قرارداد شده و کارگر مستحق دریافت مزایای سنوات خدمت یا پایان کار خواهد بود.

• اخراج از کار:

چنانچه کارگری بدون عذر موجه و بی‌دلیل از جانب کارفرما اخراج شود در این صورت طی طرح شکایت و پشت یر گذاشتن مراحل آن کارگر بازگشت به کار گرفته و در کار قبلی خود مشغول به کار می‌شود و در این صورت ایام تعلیق جزو سابقه کار به حساب آمده و طبق ماده ۲۹ قانون کار سنوات خدمت به این مدت تعلق می گیرد. همچنین در صورتی پس از اخراج امکان بازگشت به کار وجود نداشت و رابطه کاری قطع شد کارفرما موظف است مزایای پایان کار را به کارگر به طور کامل پرداخت نماید.

5. قواعد آمره در قانون کار

قواعد آمره در قانون کار به قوانین و مقرراتی گفته می‌شود که هرگونه توافق برخلاف آن باطل بوده حتی اگر دو طرف رضایت کامل داشته باشند باز هم نمی‌توانند برخلاف این قوانین عمل کنند. از جمله  قوانين و قواعد آمره به شرح زير مي‌باشد:

• رعايت حدأقل دستمزد (موضوع ماده 42)
•  بيمه كردن كارگران ( موضوع ماده 148)
• رعايت حدأقل ساعت كار در هفته (موضوع ماده 51)
• اجزاي طرح طبقه بندي مشاغل در كارگاه (موضوع ماده 49)
• رعايت مقررات و ضوابط فنی و بهداشت كار توسط کارگر و كارفرما (موضوع ماده 95 و تبصره 2)
• الزام به تعطيل يك روز در هفته (موضوع ماده 62 و تبصره2)

6. ساعات کار، مرخصی ها و مزد و مزایا

معمولا یکی از مهم‌ترین آیتم‌هایی که باید در هر سازمانی بررسی شود وضعیت مرخصی و ساعت کار مطابق قوانین کار است. مرخصی در بیشتر سازمان و شرکت‌ها به این صورت است که به صورت کتبی چه در مرخصی ساعتی و چه روزانه به کارفرما تحویل داده شده و درصورت قبول توسط کارفرما امضا می‌گردد.

مرخصی‌ها انواع مختلفی دارند که به صورت زیر می‌توان تعریف کرد:

• مرخصی استحقاقی: 26 روز کاری که برای کارگاه کمتر از 10 نفر 21 روز، برای کارهای سخت 5 هفته و برای کارگران فصلی برحسب ماه‌های کارکرد
• مرخصی ازدواج: 3 روز
• مرخصی زایمان: 9 ماه
• مرخصی شیردهی: هر 3 ساعت نیم ساعت
• مرخصی فوت اقوام درجه یک: 3 روز
• مرخصی بدون حقوق: حداکثر یک ماه در یک اسال
• مرخصی حج: 1 ماه
• مرخصی استعلاجی: سقف ندارد

7. کار پاره وقت

کاره پاره وقت یا نیمه وقت متناسب با تمام وقت دارای ساعت کاری کمتر و در نتیجه حقوق و مزایای کمتری نیز می‌باشد.

8. اضافه کاری، ماموریت

ساعت کاری مطابق با قانون کار برای کارگران 8 ساعت در طول روز و 44 ساعت در هفته می‌باشد که لذا بیشتر از این تایم باید اضافه کاری به آنان پرداخت شود که مشکل اصلی در در این مورد عدم پرداخت یا پرداخت کم از سوی کارفرمایان است که قابل پیگیری و رفع می‌باشد و اما ماموریت هم درواقع زمانی بررسی می گردد که کارگر یا کارمند برای مدتی معلوم به محلی به دور از سازمان و خارج از محدوده کاری فرستاده می‌شود که در این صورت به کارگری که به فاصله 40 کیلومتری محل خدمت خود اعزام شود اما به هر دلیلی مجبور به اقامت شبانه در محل باشد نیز حق ماموریت تعلق می‌گیرد.

• حق السعی:

تمام پرداختی‌های قانونی به کارگر برطبق قرارداد کاری را حق السعی می‌گویند که شامل مـزد یـا حقـوق کمک عائله‌ مندی،ایاب و ذهاب، مزایای غیر نقدی، هزینه‌ های مربوط به مسکن، سود سالانه سازمان، پاداش و… می‌باشد.

• مزایای غیرمادی:

یک شخص در سازمان دارای حقوق مادی و معنوی است که باید به طور کامل برآورده شده به طوریکه شخص احساس امنیت شغلی داشته و بتواد از حقوق خود دفاع کند. انواع مزایای غیرمادی مطابق قانون کار شامل مرخصی استحقاقی، استعلاجی و بدون حقوق است که در این کارگاه آموزشی حقوق کار به طور کامل در هر خصوص توضیحاتی داده شده و موارد رایج در آن توضیح داده خواهد شد.

• فوق العاده ها:

در این پکیج آموزشی قانون کار درخصوص انواع فوق العاده ها در قانون کار توضیحاتی ارائه کرده و نحوه محاسبه و شرایط آن به طور کامل توضیح داده خواهد شد اما به طور کلی فوق العاده‌ها شامل: فوق العاده نوبتی (شیفت)، فوق العاده شب کاری، فوق العاده جمعه کاری، فوق العاده مأموریت.

9. مراجع حل اختلاف

بر اساس ماده ی 157 قانون کار رسیدگی و بررسی در مورد دعاوی و اختلافات ناشی از اختلا‌ف فردی بین کارفرما و کارگر یا کارآموز از طریق هیات‌های تشخیص و هیئت حل اختلاف امکان پذیر است. در این پکیج آموزشی قانون کار درخصوص حدود وظایف و اختیارات هیأت تشخیص، حدود وظایف و اختیارات هیأت حل اختلاف، نحوه‌ی رسیدگی و تشکیل جلسات و هرآنچه که لازم است در این خصوص بدانید توضیحاتی ارائه خواهد شد.