دستورالعمل شماره (۲۰) روابط کار در مورد دستورالعمل اجرایی طرح‌های طبقه‌بندی مشاغل موضوع ماده ۷ آیین‌نامه اجرایی

 مقدمه

با توجه به تهیه طرح طبقه‌‌‌‌‌‌‌‌بندی مشاغل کارگاه در اجرای مواد (۴۸) و (۴۹) قانون کار  طبق نظام ارزیابی مشاغل تدوین و به تایید وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی رسیده است، ضوابط مربوط به نحوه تطبیق کارکنان با طرح و تغییرات و جابجایی‌‌‌‌های شغلی و دیگر موارد مرتبط با طبقه‌‌‌‌‌‌‌‌بندی به موجب این دستورالعمل صورت خواهد گرفت.

تعاریف

اداره کل: اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان

کمیته: کمیته طبقه‌‌‌‌‌‌‌‌بندی مشاغل

طرح: طرح طبقه‌‌‌‌‌‌‌‌بندی مشاغل

مدیریت: کارفرما یا نماینده قانونی او

تطبیق وضع: انطباق شرایط فرد با شغل مصوب در طرح و تعیین گروه، مزد شغل و مزد سنوات در اجرای این دستورالعمل

مابه‌التفاوت مزد: مبلغ افزایش یافته مزد کارکنان بعد از طرح نسبت به قبل از طرح

تفاوت تطبیق: مبلغ کاهش یافته مزد کارکنان بعد از طرح نسبت به قبل از طرح

ارتقاء: قرار گرفتن فرد در شغلی با گروه یا گروه‌‌‌‌های بالاتر

تنزل: قرار گرفتن فرد در شغلی با گروه یا گروه‌‌‌‌های پایین تر

کارگر: کسی که به هر عنوان در مقابل دریافت حق السعی اعم از مزد،، سهم سود و سایر مزایا به درخواست کارفرما کار می‌کند و مشمول قانون کار است

بخش اول- تطبیق وضع با طرح

‌‌‌ماده 1– کلیه کارگران مشمول قانون کار اعم از دائم و موقت، فصلی، پاره وقت و تمام وقت مشمول اجرای طرح می‌باشند و با توجه به وظایفی که عملاً در تاریخ تصویب مرحله اول طرح (تاریخ تایید پیش‌نویس) عهده‌‌دار بودند و انطباق این وظایف با عناوین شغلی طرح و با رعایت شرایط احراز پیش‌بینی شده در شناسنامه شغلی طبق ضوابط این دستورالعمل با همکاری کمیته طبقه‌‌‌‌‌‌‌‌بندی مشاغل با طرح تطبیق خواهند یافت.

‌‌تبصره– در مورد مشاغل سطح‌‌‌‌‌‌‌‌بندی شده با شرح وظایف مشابه و یکسان در شناسنامه‌‌‌‌های شغلی، تعیین سطح شغل (گروه شغل) از اختیارات مدیریت است.

‌‌‌ماده ۲– رعایت شرایط احراز مندرج در شناسنامه‌‌‌‌های شغلی در مورد متصدیان آنها الزامی است لیکن هنگام تطبیق وضع (در تاریخ مقرر در ماده (1) ) چنانچه افرادی از نظر تحصیلات شرایط احراز شغل مورد تصدی را نداشته باشند از سوابق تجربی آنان به ترتیب مقرر در جدول ضمیمه این دستورالعمل جایگزین کمبود مدرک تحصیلی خواهد گردید و معادل ریالی سال‌‌‌‌های کمبود با استفاده از جدول موضوع ماده (۵) (از بالا به پایین) کسر می‌گردد. در صورتی که در این مرحله تمام سابقه تجربی فرد نتواند کمبود تحصیلی را جبران کند این امر مانع از تطبیق وضع او در شغل مربوط نخواهد شد. به عبارت دیگر نداشتن تجربه مورد نیاز شغل و یا کمبود آن در تطبیق وضع اولیه با طرح تاثیری نخواهد داشت.

‌‌تبصره ۱– ‌‌گواهی‌نامه‌‌‌‌های آموزش فنی و حرفه‌ای موضوع ماده (۳) این دستورالعمل در صورت ارتباط با شغل نیز می‌تواند جایگزین سابقه تجربی مقرر در این ماده شود.

‌‌تبصره ۲– در مورد کارکنانی که هنگام تطبیق وضع و اجرای این ماده به لحاظ کمبود تحصیلات سابقه تجربی از آن کسر گردیده است در صورت اخذ مدرک تحصیلی لازم و یا ‌‌گواهی‌نامه آموزش فنی و حرفه‌ای در حین کار سوابق مزبور متناسب با مدرک تحصیلی و ‌‌گواهی‌نامه آموزش فنی و حرفه‌‌ای ارائه شده از تاریخ ارائه به آنان مسترد و مزد سوابق کسر شده از تاریخ اخیرالذکر درباره آنان برقرار خواهد شد. مزد سوابق کسر شده عبارت از رقم ریالی مزبور در هنگام تطبیق با شغل مورد تصدی به اضافه تاثیر درصدهای افزایش مزد ناشی از مصوبات شورای عالی کار در سال‌‌‌‌های بعد از تطبیق تا زمان ارائه مدرک است.

‌‌‌ماده ۳– دوره‌‌‌‌های آموزش مهارتی سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای به ترتیب آنچه که دردستورالعمل احتساب ‌‌گواهی‌نامه‌‌‌ها به شماره 11894 مورخ 20؍11؍89  اعلام گردیده است، جایگزین شرایط احراز شغل ‌‌پیش‌بینی شده برای مشاغل از نظر تجربه و به تبع آن جایگزین کمبود تحصیلی مورد نیاز شغل می‌گردد، مشروط بر آنکه مرتبط بودن دوره آموزشی با شغل مربوط به تایید کمیته رسیده باشد.

‌‌تبصره ۱– در مورد دوره‌‌‌‌های آموزشی و مهارتی تخصصی که توسط سایر موسسات آموزشی برگزار می‌گردد، در صورتی که این موسسات مراجع آموزشی معتبر بوده و یا ‌‌گواهی‌نامه‌‌‌‌های صادره توسط آنان به تایید مراجع رسمی و معتبر رسیده باشد، با نظر کمیته (از جهت مرتبط بودن با شغل) هر ۱۰ ساعت آموزش معادل یک ماه تجربه شغلی تلقی می‌شوند. حداکثر تجربه‌ای که این طریق محاسبه می‌شود ۶ سال است.

‌‌تبصره ۲– در صورتی که به دلایلی امکان تعیین ساعات آموزشی میسر نباشد این جایگزینی متناسب با مدت و نوع آموزش و اهمیت ‌‌گواهی‌نامه مربوطه انجام می‌شود.

‌‌تبصره ۳– در صورتی که برخی از دوره‌‌‌‌های آموزشی تخصصی موضوع تبصره فوق بتوانند جایگزین بیش از ۶ سال تجربه شوند (حداکثر تا ۸ سال) و یا به دلایلی امکان تعیین ساعات آموزشی آنها میسر نباشد، میزان جایگزینی متناسب با مدت و نوع آموزش و اهمیت آن با پیشنهاد مدیریت و با نظر کمیته (از جهت مرتبط بودن با شغل) تعیین می‌شود.

‌‌تبصره ۴– چنانچه ضوابط دیگری راجع به جایگزینی دوره آموزشی به جای تجربه از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام شود، حسب مورد ملاک اعتبار خواهد بود.

‌‌‌ماده ۴– سوابق خدمت قبلی کارگران قبل از اشتغال در کارگاه فعلی در صورتی که مرتبط بودن آن با شغل مورد تصدی فعلی، با توجه به مدارک ارائه شده، مورد تایید کمیته واقع شود با موافقت مدیریت جهت جایگزینی شرایط احراز شغل از لحاظ کمبود تجربه و تحصیل به ترتیب مقرر در این دستورالعمل محاسبه می‌گردد و احتساب مازاد این سوابق (پس از جایگزینی با وجود کمبود شرایط احراز شغل) از بابت مزد سنوات گذشته (پایه سنواتی) نیز با موافقت مدیریت امکان‌پذیر خواهد بود.

‌‌تبصره ۱– مدیریت می‌تواند شرط پذیرش سوابق خارج از کارگاه را موکول به ارائه ‌‌گواهی‌نامه پرداخت حق‌ بیمه نماید.

‌‌تبصره ۲– در مورد کارگرانی که سوابق خارج از کارگاه خود را پس از تطبیق وضع با طرح ارائه نمایند، با رعایت شرایط فوق محاسبه مزایای مربوطه از تاریخ ارائه سوابق به کارگاه صورت خواهد گرفت.

‌‌تبصره ۳– مازاد سوابق خارج از کارگاه، بعد از تطبیق وضع اولیه با طرح در ارتقاء و تغییرات شغلی بعدی نیز با رعایت شرایط فوق ملاک عمل قرار خواهد گرفت.

‌‌تبصره ۴– سوابق کارگران در کارگاه‌‌‌‌های تابعه یک شخصیت حقوقی در صورت انتقال آنان از یک کارگاه به کارگاه دیگر در احتساب خدمت و تجربه آنان منظور خواهد شد. ضمنا در مورد کارگرانی که مایلند با موافقت کارفرمای خود از کارگاهی به کارگاه دیگر (هر کارگاه تابع شخصیت حقوقی جداگانه) منتقل گردند، احتساب سوابق خدمتی (پایه سنواتی) در انتقال با موافقت مدیریت کارگاه جدید خواهد بود.

سابقه قبلی کسانی که با کارگاه قطع رابطه کرده‌اند و یا با آنها به هر دلیل تسویه حساب شده و مجدداً استخدام می‌شوند به منزله سابقه خارج از کارگاه محسوب می‌گردد.

بخش دوم- تعیین مزد مبنا (مزد پایه یا سنوات گذشته و مزد شغل) هنگام تطبیق وضع

‌‌ماده 5– مزد پایه (سنوات) بابت سوابق خدمت گذشته کارگران در کارگاه تا زمان تطبیق (پایان سال …) پس از کسر سوابق جایگزین شده بابت کمبود مدرک تحصیلی موضوع ماده (۲) بر اساس جدول ضمیمه که تا پایان سال ….. تنظیم شده است، محاسبه و به عنوان مزد سنوات گذشته (مزد پایه‌‌‌‌های قبل از اجرای طرح) در مورد آنان منظور خواهد شد. افزایش مزد سنوات (پایه) تابع مصوبات بعدی شورای عالی کار است.

‌‌تبصره ۱– در صورتی که سوابق خدمتی در این مرحله نتواند تمام کمبود تجربه را جبران کند، از مزد شغل شاغل مبلغی کسر نمی‌گردد.

‌‌تبصره ۲– مزایای ایثارگری (رزمندگی، جانبازی، آزادگی) افراد نیز بر حسب مورد با توجه به ضوابط احتساب ایثارگری در کارگاه‌‌‌‌های دارای طرح جداگانه محاسبه و جایگزین مزایای قبلی می‌گردد و بخشی از مزد مبنا را تشکیل می‌دهد لیکن در محاسبه و تعیین مابه‌التفاوت احتمالی ناشی از اجرای طرح ملاک محاسبه قرار نمی‌گیرد.

‌‌تبصره ۳– در زمان تهیه و تنظیم جدول مزد، مزایای ایثارگری از مزد قبل از طرح کارگران مشمول تفکیک گردیده و پس از محاسبه مجددا به ترتیب تبصره (۲) به صورت جداگانه در ستون مربوط مزایای ایثارگری در لیست تطبیق لحاظ می‌گردد.

‌‌ماده ۶– با اجرای طرح مزد شغل، مزد سنوات و مزد رتبه (در کارگاه‌هایی که دارای نظام رتبه‌‌‌‌‌‌‌‌بندی می‌باشند) کلیه کارگران مشمول بر اساس جدول مزدی که طبق ضوابط و روش‌‌‌‌های مورد عمل اداره کل تایید می‌شود، صورت خواهد گرفت. این جدول حاوی مزد شغل گروه‌ها، نرخ مزد سنوات و نرخ رتبه در هر گروه می‌باشد.

‌‌تبصره 1– کلیه کارگاه‌‌‌‌های دارای طرح مصوب می‌بایست در ابتدای هر سال با توجه به حداقل مزد قانونی اعلام شده و نحوه تسری افزایشات مزدی به سایر گروه‌‌‌‌های شغلی و نرخ پایه سنواتی که در مصوبه شورای عالی کار اعلام می‌گردد، نسبت به تنظیم جدول مزد خود برای سال مربوط با رعایت مصوبه اقدام نمایند. این جدول ماخذ تعیین مزد کارگران مشمول طرح هنگام ارتقاء، استخدام و جابجایی‌‌‌‌های شغلی است. (تغییرات بعدی در جدول مزد بستگی به تصمیمات شورای عالی کار در این زمینه دارد)

‌‌تبصره 2– در صورتی که جدول مزد در شرایطی به لحاظ کمبود عرضه در بازار کار نتواند پاسخگوی ضرورت‌‌‌‌های کارگاه برای جذب و نگهداری متصدیان مشاغل مدیر و متخصصین همتراز و مشابه گردد، با پیشنهاد مدیریت و بررسی و تایید اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان‌‌‌ها می‌توان متصدیان مشاغل مزبور را موقتا از شمول جدول مزد مستثنی نمود.

‌‌ماده ۷– در صورتی که پس از اجرای طرح مزد مبنای برخی از افراد به نسبت مزد ثابت قبل از اجرای طرح کاهش یابد مابه‌التفاوت مزد قبلی با مزد جدید به عنوان تفاوت تطبیق درباره آنان برقرار می‌شود. این تفاوت تطبیق طی چهار نوبت اعطای پایه که بر اساس مصوبات شورای عالی کار یا سایر مراجع‌‌‌‌‌ ذی‌صلاح اعلام می‌شود، مستهلک شده و باقیمانده احتمالی کماکان جدا از مزد گروه و پایه به آنان پرداخت خواهد شد.

‌‌تبصره ۱– افزایش‌‌‌‌های مزد اعم از ارتقاء و افزایش ضریب ریالی و نیز مصوبات مجلس شورای عالی کار و نظایر آنها موجب افزایش یا کاهش تفاوت تطبیق نمی‌شود.

‌‌تبصره ۲– چنانچه با اجرای طرح بازنگری مزد برخی از کارگران نسبت به قبل کاهش یابد در این صورت مزد این کارگران همان مزد قبل از اجرای طرح بازنگری خواهد بود.

‌‌ماده ۸– در صورت موافقت مدیریت با آن عده از کارگرانی که خدمت سربازی خود را قبل از اشتغال در کارگاه و یا در حین اشتغال انجام داده باشند، معادل ریالی یک پایه سنوات با نرخ تعیین شده برای هر گروه بر طبق جدول مزد قابل اعطاء است.

بخش سوم- شرایط ترفیع، ارتقاء، جابجایی شغلی و استخدام

ماده ۹– در صورت تصویب شورای عالی کار (یا سایر مراجع‌‌‌‌‌ ذی‌صلاح) به ازای یک سال خدمت پس از تصویب و اجرای طرح معادل ریالی یک پایه با نرخ تعیین شده برای هر گروه بر طبق جدول مزد همان سال به مزد سنوات کارگران اضافه می‌شود.

‌‌تبصره– اعطای پایه سنوات جز آنچه که در این دستورالعمل ‌‌پیش‌بینی شده است و یا ممکن است بر طبق ضوابط قانونی مقرر شوند، به هیچ وجه مجاز نیست.

ماده 10– پس از اجرای طرح و تطبیق کارگران با آن (به ترتیب مقرر در ماده (1) ) هرگونه استخدام، ارتقاء و یا جابجایی شغلی موکول به داشتن شرایط احراز شغل از نظر تجربه و تحصیل به ترتیب پیش‌بینی شده در شناسنامه‌‌‌‌های شغلی مربوطه خواهد بود.

‌‌تبصره 1– در مورد مشمولین این ماده که فاقد مدرک تحصیلی لازم بوده باشند، دوره‌‌‌‌های آموزشی فنی و حرفه‌ای موضوع ماده (۳)، ‌‌گواهی‌نامه‌‌‌‌های مربوط به ترتیب مقرر در ماده مزبور جایگزین کمبود تحصیل خواهد شد.

در صورت عدم طی دوره‌‌‌‌های آموزشی فنی و حرفه‌ای چنانچه مشمول این ماده دارای سوابق تجربی کافی برای جایگزینی تحصیل باشند و این سوابق بتواند پاسخگوی کمبود تحصیل پیش‌بینی شده در شرایط احراز شود، سابقه خدمت به ترتیب مقرر در ماده (۲) جایگزین کمبود تحصیل با کسر از مزد سنوات آنان خواهد گردید.

اعاده سوابق کسر شده در صورت اخذ مدرک تحصیلی نیز از تاریخ ارائه و بر اساس شرایط مندرج در تبصره (۲) ماده (۲) عملی است.

‌‌تبصره ۲– در مورد افرادی که دارای تحصیلات بالاتر از مدرک تحصیلی ‌‌پیش‌بینی شده برای تصدی شغل جدید بوده ولی فاقد تجربه لازم باشند، به شرط مرتبط بودن رشته تحصیلی و شغل جدید بر حسب نظر مدیریت، معادل هر سال تحصیلی بالاتر از شرایط احراز می‌تواند جایگزینی یک سال کمبود تجربه شود. این جایگزینی باید بتواند کمبود تجربه را کاملاً جبران کند.

تبصره 3– مشاغلی که برای تصدی آنها برابر ضوابط و مقررات مربوط مدارک و رشته‌های تحصیلی خاص ‌‌پیش‌بینی گردیده باشد، مشمول تبصره (۱)  این ماده نبوده و باید بر اساس ضوابط ‌‌پیش‌بینی شده عمل شود.

‌‌تبصره ۴– در مورد برخی از مشاغل تخصصی که عرضه آنها در بازار کار با کمبود روبروست به شرط داشتن مدرک تحصیلی لازم مدیریت می‌تواند با تایید کمیته طبقه‌‌‌‌‌‌‌‌بندی به صورت استثنا از کمبود تجربه صرف نظر کند. احراز رتبه این افراد (در صورت اجرای نظام رتبه‌‌‌‌‌‌‌‌بندی) موکول به تکمیل سابقه تجربی آنان خواهد بود.

ماده ۱۱– ارتقاء گروه در شغل مربوط و در محدوده گروه‌‌‌‌های تعیین شده برای آن و یا انتصاب کارگران به مشاغل دیگر در گروه‌‌‌‌های بالاتر، با رعایت شرایط زیر و مفاد ماده (10) این دستورالعمل صورت خواهد گرفت.

الف– موافقت مدیریت با ارتقاء

ب– تایید کمیته در مورد دارا بودن شرایط احراز لازم شاغل جهت تصدی شغل جدید (بر اساس ضوابط طرح و مقررات این دستورالعمل)

ج– در صورت لزوم گذراندن حداکثر دوره 3 ماهه آزمایشی با مزد و مزایای شغل جدید، مدت خدمت آزمایشی باید در حکم صادره قید شود. در غیر این صورت ارتقاء از ابتدا قطعی تلقی می‌گردد.

‌‌تبصره– در مورد ارتقاء محدودیتی از نظر تعداد گروه‌‌‌‌های مورد ارتقاء و نیز فاصله زمانی میان دو ارتقاء بر طبق این دستورالعمل وجود ندارد لیکن مدیریت می‌تواند راسا و یا با همکاری کمیته شرایطی نظیر چگونگی ارتقاء، مدت توقف تا ارتقاء بعدی و تعداد گروه‌‌‌ها در هر بار ارتقاء، آزمون مهارت با رعایت مفاد این دستورالعمل و سایر ضوابط و مقررات مربوط تدوین و اجرا نماید.

ماده 12– مزد شغل کارگرانی که ارتقاء می‌یابند، مزد شغل گروه مورد ‌‌‌ارتقاء است. در مورد تعیین میزان مزد سنوات این افراد به ترتیب زیر عمل می‌گردد:

الف– چنانچه دارای شرایط احراز کامل گروه جدید از نظر تحصیل و تجربه باشند، مزد سنوات آنان همان مزد سنوات قبل از ارتقاء است.

ب– در صورتی که به لحاظ کمبود تحصیل بر اساس تبصره ماده (10) مشمول کسر سوابق شوند، معادل ریالی سال‌‌‌‌های کسر شده با استفاده از جدول ضمیمه بخشنامه مزد سال مربوط و تغییرات بعدی آن از مزد سنوات آنان کسر می‌گردد.

‌‌تبصره 1– افزایشات بعدی مزد سنوات کارگرانی که ارتقاء می‌یابند متناسب با گروه جدید تابع مصوبات شورای عالی کار خواهد بود.

‌‌تبصره ۲– در هیچ شرایطی ارتقاء نباید موجب کاهش مزد مبنای کارگر نسبت به مزد قبلی شود مگر آنکه این امر کتبا مورد موافقت وی قرار گرفته باشد.

ماده ۱۳– تغییر و جابجایی شغلی کارگران با حفظ گروه شغلی در مشاغل هم‌گروه با رعایت شرایط زیر می‌تواند انجام گیرد:

الف– تصمیم مدیریت در خصوص تغییر شغل

ب– تایید کمیته به لحاظ داشتن شرایط احراز شغل جدید

ج– توانایی انجام کار در شغل جدید

شغل و مزد سنوات کارگران پس از جابجایی همان مزد شغل و مزد سنوات شغل قبلی خواهد بود.

‌‌تبصره 1– تغییر شغل هر یک از کارگران در صورتی که منجر به تنزل گروه شغلی گردد، موکول به اعلام موافقت کتبی آنان است. مزد شغل این قبیل افراد پس از تنزل، مزد شغل گروه جدید و مزد سنوات آنان همان مزد سنوات قبل از تغییر شغل است لیکن افزایشات بعدی مزد سنوات متناسب با گروه جدید تابع مصوبات شورای عالی کار خواهد بود.

‌‌تبصره ۲– در موارد مربوط به جابجایی کارگران در مشاغل هم‌گروه و همچنین در تنزل شغلی آنان در صورتی که قبلاً سوابقی بابت کمبود تحصیل از این قبیل افراد کسر شده باشد و در شغل جدید دارای شرایط احراز تحصیلی آن شده باشند، استرداد سوابق کسر شده به آنان از تاریخ تغییر شغل طبق تبصره (۲) ماده (۲) این دستورالعمل صورت خواهد گرفت.

‌‌تبصره ۳– تنزل گروه شغلی کارگران به دلایل پزشکی در صورت صدور‌‌‌‌‌ رای کمیسیون پزشکی صندوق تامین اجتماعی دال بر نامتناسب بودن شغل مورد تصدی و عدم توانایی در انجام آن در صورت موافقت کتبی فرد‌‌‌‌‌ ذی‌ربط امکان پذیر بوده و در این صورت مزد وی به طریق مذکور در تبصره (۱) در شغلی که با نظر مدیریت و تایید کمیته برای وی تعیین می‌شود در گروه جدید محاسبه و پرداخت خواهد شد و مبلغ کاهش دستمزد ناشی از تنزل گروه جدا از مزد گروه و مزد سنوات می‌باید به عنوان مابه‌التفاوت مزد به وی پرداخت شود. ضمنا غرامت متعلقه طبق مقررات صندوق تامین اجتماعی پرداخت می‌گردد.

توضیح: مشمولین تبصره (۱) ماده (۹۲) قانون کار  تابع حکم تبصره مذکور می‌باشند.

‌‌تبصره ۴– در کارگاه‌‌‌‌‌هایی که طرح آنها به روش تفکیک پست از شغل تهیه شده یا می‌شود اتخاذ تصمیم در مورد تغییر پست افراد با توجه به فهرست تخصیص پست به شغل و در محدوده شغل مورد تصدی از اختیارات مدیریت است.

بدیهی است در صورتی که تغییر پست توام با تغییر شغل باشد، طرح موضوع به لحاظ تغییر شغل در کمیته طبق ضوابط قبلی ضروری خواهد بود.

ماده ۱۴– به منظور تقویت انگیزه‌‌‌‌های شغلی و ارتقاء کمیت و کیفیت کار در بین کارگران و پویایی هرچه بیشتر طرح طبقه‌‌‌‌‌‌‌‌بندی مشاغل، پس از تاریخ تصویب طرح به ازای هر چهار سال سابقه کار از تاریخ استخدام که مازاد بر شرایط احراز شغل از لحاظ تجربه و کمبود تحصیل باشد یک رتبه در گروه مربوطه به کارگران اعطاء می‌شود.

‌‌تبصره 1– آن بخش از سوابق تجربی که در اجرای ضوابط این دستورالعمل جایگزین کمبود تحصیل در تطبیق کارگران با طرح شده‌اند، در محاسبه سوابق موضوع این ماده منظور نمی‌شود.

‌‌تبصره ۲– عوامل زیر می‌تواند در احتساب رتبه منظور گردد:

الف– هر سال تحصیل مازاد بر شرایط احراز معادل یک سال سابقه

ب– هر ده ساعت دوره آموزش فنی و حرفه‌‌ای مرتبط با شغل معادل یک ماه سابقه

ج– دوره‌‌‌‌های آموزش فنی و حرفه‌ای موضوع ماده (3) این دستورالعمل

د– علاوه بر موارد (الف) و (ب) مدیریت با توجه به نحوه عملکرد هر یک از افراد و نقشی که در پیشبرد اهداف سازمانی و ارائه مطلوب خدمات و ایفای وظایف شغلی که دارند، می‌تواند حداکثر معادل یک سال در هر رتبه ارفاق قائل شده و مدت لازم برای اعطای رتبه را به حداقل 3 سال کاهش دهد.

‌‌تبصره ۳– در اعطای رتبه تایید کمیته طبقه‌‌‌‌‌‌‌‌بندی مشاغل از نظر رعایت تبصره (1) و همچنین حصول شرایط مقرر در بندهای (الف) و (ب) تبصره (۲) این ماده ضروری است.

‌‌تبصره ۴– تاخیر در اعطای رتبه هر یک از افراد با پیشنهاد مدیریت و تایید کمیته انضباطی کار کارگاه بنا به دلایل انضباطی حداکثر به مدت یک سال برای هر رتبه امکان پذیر است.

تبصره ۵– مدیریت می‌تواند با تایید کمیته اصلاحاتی را در ضوابط رتبه‌‌‌‌‌‌‌‌بندی انجام و پس از تایید اداره کل به مرحله اجرا در آورد.

ماده ۱۵– در صورت تغییر شغل هر یک از کارکنان، تعیین رتبه جدید بایستی مجدداً بر اساس ضوابط ماده (۱۴) یعنی احتساب مجدد سوابق بابت تعیین رتبه پس از کسر شرایط احراز شغل جدید و تعیین رتبه جدید بر اساس ضوابط اعطای رتبه صورت می‌گیرد.

‌‌تبصره– در هر حال مزد مبنای کارگر نباید از مزد مبنای قبلی کمتر گردد مگر با رضایت کتبی وی.

ماده ۱۶– مبلغ هر رتبه از حاصل ضرب تفاوت امتیاز هر دو گروه متوالی طبق جدول پیوست در ضریب ریالی جدول مزد به دست می‌آید و اگر با اعلام افزایشات مزد از سوی شورای عالی کار ضریب ریالی جدول مزد به صورت درصدی افزایش یابد، مبلغ رتبه نیز افزایش خواهد یافت و در هر حال تغییرات مبلغ رتبه همراه با تغییرات ناشی از اعمال مصوبات شورای عالی کار در جدول مزد طرح منعکس می‌گردد.

بدیهی است مبلغ رتبه‌‌‌‌های مربوط به سال‌‌‌‌های گذشته که قبلاً دریافت شده اند، صرفاً با درصد افزایش مزد مندرج در فرمول‌‌‌‌های شورای عالی کار افزایش می‌یابد.

‌‌تبصره– مبلغ رتبه جزئی از مزد گروه فرد تلقی شده و بخشی از مزد مبنای وی را تشکیل می‌دهد.

ماده ۱۷– اجرای رتبه‌‌‌‌‌‌‌‌بندی موضوع مواد (۱۴) و (۱۵) و (۱۶) این دستورالعمل مشروط به موافقت مدیریت در زمان تصویب طرح یا بعد از آن خواهد بود.