شرايط عمومي بيمه مسئوليت مدني كارفرما در قبال كاركنان
شورايعالي بيمه در جلسه مورخ ۱۳۹۸/۰۷/۱۷ در اجراي ماده ۱۷ قانون تأسيس بيمه مركزي ايران و بيمهگري، «شرايط عمومي بيمه مسئوليت مدني كارفرما در قبال كاركنان» را مشتمل بر ۲۴ ماده و ۲ تبصره به شرح ذيل تصويب و از تاریخ ابلاغ جایگزین آیین نامه شماره ۸۰ نمود:
فصل اول – کلیات
ماده ۱- اين بيمهنامه بر اساس قانون بيمه مصوب ۱۳۱۶/۲/۷ و سایر قوانین و مقررات مرتبط و با توجه به پیشنهاد كتبي بيمهگذار که جزء لاینفک اين بیمهنامه است، صادر گرديده و مفاد آن مورد توافق طرفين است. آن قسمت از پيشنهاد بيمهگذار كه مورد قبول بيمهگر نبوده و همزمان با صدور بيمهنامه يا قبل از آن كتباً به بيمهگذار اعلام گرديده است، جزء تعهدات بيمهگر محسوب نميشود.
ماده ۲- تعاريف و اصطلاحات زير در اين شرايط عمومي با تعريف مقابل آن به كار رفته است:
۱- بیمه گر: مؤسسه بيمهاي که دارای پروانه فعالیت از بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران بوده و مجاز به انجام عملیات بیمه در این رشته است.
۲- حق بيمه: وجهي كه بيمه گذار در برابر اخذ پوشش و تعهد بيمه گر براي جبران خسارت ناشي از وقوع يا بروز حادثه تحت پوشش بيمه نامه ميپردازد.
۳- بيمهگذار: هر شخص حقيقي يا حقوقي كه قرارداد بيمه را با بيمهگر منعقد نموده و در ازای پرداخت حق بیمه مقرر، مسئولیت خود و در صورت لزوم عوامل اجرایی خود که مشخصات آنها در بیمه نامه و یا الحاقیه آن درج گردیده است را در مقابل کارکنان تحت پوشش قرار داده است.
۴- کارکنان: افرادي که طبق قانون کار یا سایر قوانین و مقررات کشور به عنوان کارگر یا کارمند بیمه گذار فعالیت مینمایند. در صورتی که مسئولیت عوامل اجرایی بیمه گذار تحت پوشش بیمه قرار گرفته باشد، کارکنان آنها نیز مشمول این تعریف میگردند.
۵- صدمه بدنی: هر نوع صدمه به بدن که بر اساس قانون مجازات اسلامی مشمول دیه و یا ارش بوده و در اثر وقوع حادثه تحت پوشش این بیمه ایجاد شده باشد.
۶- خسارت: دیه یا ارش ناشی از صدمه بدنی یا فوت کارکنان و همچنین هزینه پزشکی آنها حداکثر تا میزانی که در شرایط خصوصی بیمه نامه تحت پوشش قرار گرفته است، مشروط بر آنکه طبق رای مراجع قضایی، بیمه گذار محکوم به پرداخت آن شده باشد.
۷- فرانشیز: درصدی از هر خسارت قابل پرداخت که جبران آن بر عهده بیمه گذار باشد.
۸- فعالیت تحت پوشش بیمه: فعالیتی است که بر اساس اظهار کتبی بیمه گذار در فرم پیشنهاد بیمه، در کارگاه(مکان فعالیت) انجام میشود.
۹- حادثه تحت پوشش: هر نوع رخدادی که حین یا به مناسبت انجام فعالیت تحت پوشش بیمه در مدت بیمه اتفاق افتاده و موجب وارد آمدن صدمه بدنی به کارکنان و یا فوت آنها شود.
۱۰- کارگاه (مکان فعالیت): محدودهای که کارکنان حسب درخواست بیمه گذار و به مناسبت انجام فعالیت تحت پوشش بیمه در آن جا انجام وظیفه مینمایند و نشانی آن در شرایط خصوصی بیمه نامه درج شده است. محل استراحت، غذاخوری و نظافت کارکنان و امثال آن که برای استفاده کارکنان ایجاد شده است نیز جزو محل فعالیت محسوب میشود.
۱۱- شرایط پیوست بیمهنامه: شرایط پوششهای اضافی بیمه نامه که به تایید بیمه مرکزی رسیده و پیوست بیمه نامه است.
ماده ۳- موضوع بيمه عبارت است از مسئولیت مدنی بيمهگذار و یا عوامل اجرایی وی (که مشخصات آنها در بیمهنامه و یا الحاقیه آن درج گردیده است) در قبال صدمات بدنی که به علت وقوع حادثه تحت پوشش بیمه در کارگاه (مکان فعالیت) به کارکنان وارد شود.
ماده ۴- زمان شروع و انقضاي بیمه نامه به ترتيبي است كه در شرايط خصوصي بيمهنامه مشخص گردیده است.
فصل دوم – وظایف و تعهدات بیمه گذار
ماده ۵- بیمه گذار مکلف است با کمال دقت و صداقت، فرم پرسشنامه یا پیشنهاد بیمه را تکمیل نماید و همه اطلاعات راجع به موضوع بیمه را در اختیار بیمهگر قرار دهد. در صورتی که بیمه گذار در پاسخ به پرسشهای بیمهگر عمداً از اظهار مطالبی که در ارزیابی خطر موثر است، خودداری نموده یا بر خلاف واقع اظهاری بنماید، بیمهنامه باطل خواهد بود ولو اینکه مطلبی که کتمان شده یا بر خلاف واقع اظهار شده است هیچگونه تاثیری در وقوع حادثه نداشته باشد. در این گونه موارد نه فقط حقبیمه پرداختی بیمه گذار به وی مسترد نخواهد شد بلکه بیمهگر میتواند اقساط حق بیمه را که تا آن تاریخ عقب افتاده است و نیز اقساط سررسید نشده را از بیمه گذار مطالبه نماید.
ماده ۶- اگر خودداری از اظهار مطالب یا اظهارات خلاف واقع از روی عمد نباشد، عقد بیمه باطل نمیشود. در این صورت هر گاه مطلب اظهار نشده یا اظهارات خلاف واقع، قبل از وقوع حادثه تحت پوشش معلوم شود، بیمهگر حق دارد یا اضافه حق بیمه را از بیمه گذار در صورت رضایت او دریافت و قرارداد بیمه را ابقا نماید یا قرارداد بیمه را فسخ کند. در صورت فسخ، بیمه گر باید مراتب را به موجب اظهارنامه یا نامه سفارشی به بیمه گذار اطلاع دهد. اثر فسخ ده روز پس از ابلاغ مراتب به بیمه گذار شروع میشود و بیمهگر باید اضافه حق بیمه دریافتی تا تاریخ فسخ را به بیمه گذار مسترد نماید. چنانچه بعد از ایجاد خسارت معلوم گردد که بیمه گذار مطالبی را اظهار نکرده یا خلاف واقع اظهار کرده است، خسارت به نسبت حقبیمه پرداخت شده به حقبیمه ای که در صورت اظهار خطر به طورکامل و واقع، باید پرداخت میشد، محاسبه و پرداخت خواهد شد و پرداخت مابه التفاوت آن تا میزان خسارت واقعی بر عهده بیمه گذار است.
ماده ۷- هرگاه بیمه گذار در طول مدت بيمه تغييراتي در كيفيت و وضعيت فعالیت تحت پوشش بیمه بوجود آورد كه موجب تشديد خطر شود و يا تغييري در کارگاه(مکان فعالیت) و یا تعداد کارکنان به وجود آيد، ولو آنكه منجر به تشديد خطر نشود، موظف است بلافاصله موضوع را به اطلاع بيمهگر برساند. اگر تشدید خطر یا تغییر وضعیت موضوع بیمه در نتیجه عمل بيمهگذار نباشد، باید مراتب را ظرف ۱۰ روز از تاریخ اطلاع خود رسماً به بیمه گر اعلام کند. در صورت تشديد خطر قبل از وقوع خسارت، بيمهگر ميتواند با دریافت حقبیمه اضافی قرارداد بیمه را ادامه دهد یا با رعایت مفاد ماده ۲۰ این آییننامه، بیمهنامه را فسخ کند. هرگاه بعد از وقوع حادثه معلوم شود كه خسارت ناشي از تشديد خطر بوده است، بيمهگر ميتواند خسارت را به نسبت حقبيمه تعيينشده به حقبيمه متناسب با خطر مشدد، پرداخت نمايد.
ماده ۸- بيمهگذار موظف است از تاريخ اطلاع خود از وقوع هرگونه حادثه تحت پوشش بیمه و همچنين دريافت هر نوع ادعا و يا مطالبه خسارت از سوی كاركنان كه به اين بيمهنامه مربوط شود(اعم از كتبي يا شفاهي) اقدامات زير را انجام دهد:
۱- حداكثر ظرف پنج روز كاري به يكي از شعب بيمهگر مراجعه و با تكميل فرم اعلام خسارت، وقوع حادثه و يا ادعاي مطروحه را اعلام نمايد يا مراتب را ظرف مدت مذكور از طريق پست سفارشي به اطلاع بيمهگر برساند.
۲- خواسته يا موضوع دعوا، نام و نشانی خواهان و یا اقامهکننده دعوا، عنوانی که به موجب آن مطالبه خسارت و یا اقامه دعوا شده است، مشخصات زیاندیده، نام و نشانی شهود احتمالی، مبلغ مورد ادعا و هرگونه اطلاعات، مشخصات و نکات دیگر مربوط به موضوع را که بر آن وقوف دارد و هر نوع اسناد و مدارکی را که بیمه گر جهت بررسی موضوع و احراز مسئولیت خود به آن نیاز دارد به وی تسلیم و او را در تحقیقات و رسیدگی و دفاع کمک نماید.
۳- براي بازدید از کارگاه(مکان فعالیت) و انجام امور کارشناسی و تحقیقاتی و عنداللزوم بررسی اسناد و دفاتر، همکاری لازم را با بيمهگر به عمل آورد.
ماده ۹- بیمه گر میتواند در صورت لزوم به هزینه خود دفاع از بیمه گذار را به مناسبت مسئولیتهای موضوع این بیمه بر عهده گیرد. در این صورت بیمه گذار موظف است اختیار تعیین وکیل را رسماً به بیمه گر تفویض نماید.
ماده ۱۰- چنانچه محرز شود خسارت واقع شده به دلیل عدم رعایت مقررات مصوب شورایعالی حفاظت فنی در خصوص ایمنی و سلامت کارکنان موضوع ماده ۹۱ قانون کار رخ داده است، بیمه گر میتواند حسب مورد تا ۱۰ درصد فرانشیز اعمال کند.
ماده ۱۱- این بيمهنامه با تقاضاي بيمهگذار و قبول بيمهگر صادر شده است ولي شروع پوشش بیمه ای و اجراي تعهدات بيمهگر منوط به پرداخت حقبيمه به ترتيبي است كه در بيمهنامه پيشبيني شده است. چنانچه پرداخت حقبيمه به صورت قسطي باشد و بيمهگذار هر یک از اقساط موعد رسيده را به هر دلیل پرداخت نكند، بيمهگر ميتواند بيمهنامه را با رعايت ماده ۲۰ اين آييننامه فسخ نمايد. چنانچه بيمهگر بيمهنامه را فسخ نكرده باشد در صورت وقوع حادثه، خسارت به نسبت حقبيمه پرداختشده به حقبيمهاي كه تا زمان وقوع حادثه بايد پرداخت ميشد، پرداخت خواهد شد، مگر آنكه در شرايط خصوصي بيمهنامه به نحو ديگري توافق شده باشد.
ماده ۱۲- نشاني و اقامتگاه قانوني بيمهگذار همان است كه در پيشنهاد بيمه و متن بيمهنامه درج گرديده است. بيمهگذار موظف است تغيير نشاني و اقامتگاه قانوني خود را به صورت كتبي به اطلاع بيمهگر برساند. در غير اين صورت نشاني و اقامتگاه قبلي بيمهگذار معتبر شناخته ميشود.
فصل سوم – وظایف و تعهدات بیمه گر
ماده ۱۳- با صدور بیمه نامه بیمه گر متعهد است در صورت وقوع حادثه تحت پوشش و احراز مسئولیت بیمه گذار و یا عوامل اجرایی وی که مسئولیت آنها تحت پوشش این بیمهنامه قرار گرفته است، خسارت را ظرف مدت پانزده روز پس از تکمیل مدارک و حداکثر به میزان مندرج در شرایط خصوصی بیمهنامه پرداخت نماید. میزان خسارت قابل پرداخت با توافق بيمهگر و بيمهگذار یا زیاندیده تعیین میشود. در صورت عدم توافق، میزان خسارت قابل پرداخت بر مبناي درصد مسئوليت بيمهگذار که توسط مراجع قضایی تعيين ميشود و اعمال آن روي معادل ريالي ارزانترين نوع ديه رايج روز پرداخت، محاسبه و پرداخت ميشود. در هر صورت حداكثر مبلغ خسارت قابل پرداخت در هر حادثه تحت پوشش براي هر نفر، از مبلغ مندرج در شرايط خصوصي بيمهنامه بيشتر نخواهد بود.
تبصره- پوششهای اضافی با درخواست بيمهگذار و موافقت بیمه گر با اخذ حق بيمه مربوط در چارچوب شرایط پیوست بیمه نامه و تغییرات بعدی آن قابل ارایه است.
ماده ۱۴- در مواردی که پرداخت خسارت به صورت توافقی انجام نشده و موكول به ارایه رأي دادگاه شده است، حسب مورد بیمه گذار یا زیاندیده یا وراث قانونی یا نماینده قانونی آنها مکلفند ظرف پانزده روز از تاريخ ابلاغ رأي قطعي يا ظرف پانزده روز پس از قطعي شدن رأي ابلاغي با مدارک لازم براي دريافت خسارت به بيمهگر مراجعه و درخواست خود را تسلیم نمايند. بیمهگر مکلف است به محض وصول درخواست، آن را ثبت نموده و ضمن تحویل، رسيدي به متقاضی مشتمل بر نام متقاضي، تاريخ تسليم و شماره ثبت، نقصان یا کامل بودن مدارک را بررسی کند. چنانچه مدارک در زمان تقاضا، کامل باشد، بيمهگر موظف است حداکثر ظرف سی (۳۰) روز از تاریخ ثبت تقاضا، خسارت متعلقه را پرداخت نمايد و چنانچه مدارک تسلیمی ناقص باشد، مراتب به صورت کتبی به متقاضی اعلام تا حداکثر طی یک هفته رفع نقص كند.
تبصره – در صورتی که به علت تاخیر بیمه گذار، زیاندیده یا ذینفع در ارایه مدارک مورد نیاز بیمه گر جهت رسیدگی و پرداخت خسارت، میزان دیه افزایش یابد، بیمه گر تعهدی به پرداخت دیه بر اساس مبلغ افزایش یافته نخواهد داشت.
ماده ۱۵- بیمهگر خسارت موضوع این بيمه را با اطلاع بیمه گذار به زیاندیده یا وراث قانونی وی یا نماینده قانونی آنها پرداخت خواهد كرد و به محض پرداخت در مقابل بیمه گذار، زیاندیده و دیگر افراد ذینفع بریالذمه خواهد شد. چنانچه پس از تكميل مدارك لازم، بيمهگر در مهلت مقرر در ماده ۱۳ به تعهدات خود عمل نکند، افزايش خسارت ناشي از افزايش احتمالي مبلغ ديه بر عهده بيمهگر خواهد بود.
ماده ۱۶- در صورتی که مسئولیت بیمه گذار و یا عوامل اجرایی وی که مسئولیت آنها تحت پوشش این بیمهنامه قرار دارد، همزمان تحت پوشش سایر بیمه گران نیز باشد، بیمهگر موظف است بر مبنای این بیمه نامه تعهدات خود را ایفا نماید و سپس میتواند برای بازیافت سهم سایر بیمه گران به آنها مراجعه نماید.
ماده ۱۷- در صورتی که با توجه به شرایط بیمه نامه و اسناد و مدارك ارایه شده، مسئوليت بيمهگذار و یا عوامل اجرایی وی، از نظر بيمهگر محرز باشد، بیمه گر ميتواند در صورت توافق با بيمهگذار و اخذ رضايت از مدعي يا مدعيان، قبل از صدور رأي مراجع قضایی، خسارت مربوط را پرداخت كند. در اين صورت بيمهگر در برابر هر گونه ادعای بعدی تعهدي نخواهد داشت.
فصل چهارم – خسارت های خارج از تعهد بیمه گر
ماده ۱۸- موارد زيرتحت پوشش اين بيمهنامه نيست مگر آنكه در بيمهنامه، الحاقيه و یا شرایط پیوست آن به نحو ديگري توافق شده باشد:
۱- كليه امراضي كه شخص در اثر فعالیت عادي و به مرور زمان به آن دچار گرديده باشد مگر در مواردی که بنا به رای مراجع ذیصلاح بيمهگذار مسئول شناخته شود.
۲- خسارتهای ناشی از حوادث وسایل نقلیه موتوری مشمول قانون بيمه اجباري خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشي از وسايل نقليه.
۳- خسارتهاي مستقيم و يا غيرمستقيم ناشی از تشعشعات رادیواکتیو.
۴- خسارتهای ناشی از جنگ، اعتصاب، شورش، اغتشاش، بلوا، اعمال تروریستی و تعطيلي كار.
۵- خسارتهای ناشی از حوادث طبیعی از قبیل زلزله، سیل، طوفان، صاعقه، گردباد، رانش زمین، بهمن و آتش فشان.
ماده ۱۹- در موارد زير جبران خسارت در تعهد بيمهگر نخواهد بود:
۱- خسارتهای ناشی از عمد یا تقلب بیمه گذار، عوامل اجرایی و یا كاركنان آنها با تشخیص مراجع قانونی ذیصلاح.
۲- حوادث ناشي از درگیری و نزاع.
۳- خسارتهای ناشی از مصرف مسكرات، مواد مخدر يا روانگردان کارکنان.
۴- محکومیت به جزای نقدی به نفع دولت و مجازاتهای قابل خرید.
۵- غرامت و خسارت وارده به كاركناني كه سن آنها كمتر از پانزده سال تمام باشد.
۶- خسارتهای مستقیم و غیرمستقیم ناشی از انفجار هستهای.
۷- كلیه حوادثی که طبق تشخیص مراجع قانونی ذیصلاح، بيمهگذار و یا عوامل اجرایی وی که مسئولیت آنها تحت پوشش این بیمه نامه قرار گرفته است، مسئول آن شناخته نشوند.
فصل پنجم – سایر موارد
ماده ۲۰- در موارد زير هر يك از طرفين بيمهنامه ميتواند با اخطار كتبي ۲۰ روزه بيمهنامه را فسخ نمايد:
۱- موارد فسخ از سوي بيمهگر:
– عدم پرداخت حقبیمه در سررسیدهای توافق شده مندرج در بیمهنامه.
– تشدید خطر و عدم موافقت بیمه گذار با پرداخت حقبیمه اضافی مربوط.
– فوت بيمهگذار و عدم انجام وظايف و تعهدات وی در مقابل بیمه گر توسط ورثه قانونی و یا عوامل اجرایی وی که مسئولیت آنها تحت پوشش این بیمهنامه قرار گرفته است.
۲- موارد فسخ از سوي بیمه گذار:
– در صورت توقف فعالیت تحت پوشش بیمه یا کاهش سطح آن و عدم موافقت بیمه گر با کاهش حق بیمه.
– عدم تمايل بيمهگذار به ادامه قرارداد قبل از وقوع هرگونه خسارت.
ماده ۲۱- در صورت فسخ از طرف بيمهگر، حق بيمه مدتي كه باقي مانده است به صورت روزشمار محاسبه و به بيمهگذار برگشت داده میشود. در صورت فسخ بيمهنامه از طرف بيمهگذار حق بيمه مدت بيمه بر اساس تعرفه كوتاه مدت به شرح جدول زیر محاسبه و بقيه آن مسترد خواهد شد.
ماده ۲۲- مرور زمان این بیمهنامه حداکثر دو سال از زمان وقوع حادثه منشاء دعوی است. هر گونه اقدام بیمه گذار، زیاندیده یا سایر افراد ذینفع به منظور مطالبه خسارت، قاطع مرور زمان بوده و مدت مرور زمان جدید یکسال خواهد بود.
ماده ۲۳- هرگونه اختلاف ناشي از تفسير و يا اجراي اين بيمهنامه، در صورتي كه از طريق مذاكره حل و فصل نشود، به داور مرضيالطرفين ارجاع خواهد شد و رأي داور مزبور قطعي و براي طرفين لازمالاتباع است. در صورتي كه طرفين در مورد انتخاب داور مرضيالطرفين به توافق نرسند موضوع به هيأت داوري ارجاع و به ترتیب زیر عمل خواهد شد:
۱- هر يك از طرفين يك نفر داور اختصاصي تعيين و به طرف ديگر معرفي مينمايد.
۲- داوران اختصاصي قبل از بحث درباره موضوع مورد اختلاف به اتفاق، داور ديگري را به عنوان سرداور انتخاب خواهند نمود.
۳- رأي هيأت داوري با اكثريت آرا، معتبر و براي طرفين لازمالاتباع خواهد بود.
۴- در صورتي كه هر يك از طرفين تا ۳۰ روز بعد از انتخاب و معرفي داور طرف مقابل، داور اختصاصي خود را تعيين نكند و يا داوران اختصاصي تا ۳۰ روز در مورد تعيين سرداور به توافق نرسند، روش داوری منتفی گردیده و هر يك از طرفين ميتواند حسب مورد از دادگاه ذيصلاح درخواست رسیدگی به دعوی را بنماید.
ماده ۲۴- در مواردي كه در اين بيمهنامه ذكر نشده است بر اساس قانون بيمه، عرف بيمه و ساير قوانين جاري كشور جمهوري اسلامي ايران عمل خواهد شد.