بهتر است در شروع به تعریف کار کارمزدی بپردازیم. کار کارمزدی درواقع به این صورت است که یک وظیفه و تسک خاصی به کارگر یا کارکنان داده می‌شود و در ازای همان مقدار کار انجام شده حقوق و مزایا دریافت می‌کند. نام دیگر کار کارمزدی درواقع فریلنسری است به این صورت که شخص یک کار مشخص (تخصصی و یا غیرتخصصی) برای کارفرما انجام می‌دهد و در نهایت به ازای همان کار انجام شده حقوق دریافت می‌کند. نحوه دریافت حقوق هم می‌تواند به صورت روزانه و یا پروژه‌ای یعنی در مرحله اتمام پروژه باشد. نکته مهم دیگر اینکه در قرار داد کارمزدی تعهد به خدمت طولانی مدت وجود ندارد.
مطابق ماده 2 قانون قرارداد کارمزدی (قرارداد کارمزد ساعتی، قرارداد کارمزدی جهت کارکنان تولید) هر کارگر در قرار داد کارمزدی موظف به انجام میزان مشخصی از کار در برابر دستمزد تعیین شده قبلی است یعنی کارفرما و کارگر نوع و تسک را تعریف کرده و میزان حقوق دریافتی بابت آن هم مشخص و با هم به توافق رسیده‌اند. لذا پس از پایان پروژه و تسک‌ها قرارداد هم فسخ و به پایان می‌رسد. تفاوت اصلی میان میان کارگران عادی و کارمزدی این است که کارگران عادی باید حتما به میزان ۴۴ ساعت در یک هفته کار کنند ولی کارگران کارمزدی برحسب تعیین شده و به صورت توافقی روی پروژه کار خواهند کرد.
اگر پروژه به گونه‌ای باشد که به بیش از یک کارگر نیاز باشد در این صورت قرار داد کارمزدی به صورت گروهی تعیین می‌شود و حق و حقوق هر کارگر از همان ابتدای شروع پروژه محاسبه شده و در پایان به او تعلق خواهد گرفت.
انواع قرارداد کارمزدی کدامند؟
قرارداد کارمزدی دارای انواع مختلفی هستند که متناسب با نوع پروژه و تعداد کارگرانی که روی آن کار می‌کنند قرارداد کارمزدی متفاوت خواهد بود.
قرارداد کارمزدی گروهی:
در این نوع قرارداد نیاز به استخدام چندین کارگر برای انجام کار است که وظایف هر کدام در ابتدای پروژه مشخص و میزان حقوق دریافتی به صورت توافقی تعیین می‌گردد و در نهایت بعد از پایان پروژه و بعد از تکمیل تسک موردنظر، هر کارگر به صورت جداگانه به حق و حقوق خود می‌رسند.
قرارداد کارمزدی انفرادی:
در این نوع قرارداد متناسب با شرایط پروژه نیاز به استخدام تنها یک کارگر است به این صورت که تسک‌های کارگر و میزان حقوق دریافتی متناسب با حجم و سنگینی کار او به صورت توافقی مشخص شده و در پایان پروژه حق و حقوق او به طور کامل پرداخت خواهد شد.
قرارداد کارمزدی ساده:
در این نوع قرارداد کارمزدی ساده بر حسب میزان مشخصی از کار، کارمزد و حقوق خاص و ثابتی در نظر گرفته می‌شود و در صورتی که در آینده کارفرما مجدد نیاز به تکرار یا آغاز پروژه جدید داشت و بر حسب همان میزان حقوق پرداختی قبلی قرارداد جدید با تسک‌های جدید تمدید خواهد شد.
قرارداد کارمزدی ترکیبی:
در قرارداد کارمزد ترکیبی وجود شرایط مازاد بر قرارداد وجود دارد و بر اساس تقسیم شدن میزان کار بر میزان حقوق تعیین شده کارگر است. برای تعیین قرار داد کارمزد ترکیبی باید تعداد کار را بر میزان حقوق تعیین شده در هر واحد کاری تقسیم کرد که در نهایت عدد بدست آمده باید بیشتر از حقوق تعیین شده در قرار داد کارمزدی ساده باشد.
کارگر کارمزد کیست؟
کارگر کارمزد درواقع همان شخصی است که به ازای کار و تسک تعریف شده باید از کارفرما حقوق و دستمزد دریافت کند و در بیشتر موارد در صورتی که کارفرما بخواهد با یک پروژه جدید و تسک‌های جدید و تقریبا مشابه با قبلی قرارداد جدیدی تمدید نماید می‌بایست حقوق دریافتی در پروژه قبلی را ملاک اصلی برای دریافت میزان حقوق و دستمزد در پروژه جدید در نظر گرفت.
تعریف ضوابط قرارداد کارمزدی
قرارداد کارمزدی دارای ضوابط و شرایط خاصی است که بر اساس همین ضوابط، قانونی بودن این قرارداد تعریف می‌شود. لذا کارفرما و کارگر بر اساس ضوابطی که تعیین و تعریف می‌کنند قراردا را به امضا می‌رسانند. در ادامه ضوابط قرارداد کارمزدی با ویژگی‌های هرکدام را می‌توانید بررسی نمایید:
تعریف کارمزد در قراردادهای کارمزدی
کارمزد به معنی مزد مشخص شده به ازای میزان کار انجام شده و پیشبرد پروژه است که به صورت توافقی میان کارگر و کارفرما مشخص شده و از سوی کارفرما به کارگر داده می‌شود.
تعریف کارمزد ساعتی در قراردادهای کارمزدی:
در این نوع قرارداد کارگر باید بر اساس میزان ساعت و تایم مشخص شده از قبل وظایف و کار خود را انجام دهد. ممکن است میزان کار در مراحل بعدی نیز تکرار شود و میزان دستمزد ناشی از آن نیز به صورت مطابقت با تعداد دفعات کار به کارگران تعلق یابد.
نحوه محاسبه حقوق و مزیا در قراردادهای کارمزدی
کارفرما باید بر اساس قوانین موجود اداره کار اقدام به تعیین و توافق حقوق و مزایا نماید. برخی از قوانین پرداختی به شکل زیر است:
- در صورت نیاز به تکرار قرارداد کارمزدی باید شرایط و تاییدیه‌های شورای اسلامی کار و انجمن صنفی قراردادهای کارمزدی اخذ و در جریان قرار گیرند.
- میزان حق و حقوق و دستمزد کارگر نباید کمتر از میزانی باشد که در ابتدای کار با هم به توافق رسیدند.
- در صورت اضافه‌کاری باید هزینه آن در شب و روز بررسی و پرداخت شود.
- میزان حقوق در روزهای فوق العاده یعنی روزهای تعطیل و روزهای جمعه باید کارفر مطابق ماده ۴۳ قانون کار پیروی کند.