قانون کار و تامین اجتماعی, مدیریت منابع انسانی

ضوابط انتخاب و ‌‌‌‌وظایف کمیته‌های دائمی طبقه‌‌‌‌‌بندی مشاغل کارگاه‌‌‌ها، مصوب ۱۳۸۹

ضوابط انتخاب و ‌‌‌‌وظایف کمیته‌های دائمی طبقه‌‌‌‌‌بندی مشاغل کارگاه‌‌‌ها، مصوب ۱۳۸۹

مقدمه:

با شروع اجرای ‌‌طبقه‌بندی مشاغل در کارگاه‌‌‌‌های مشمول قانون کار در کشور، موضوع نظارت مشترک کارگران و کارفرمایان مورد پذیرش واقع شد و طبق مقررات مربوط به ‌‌طبقه‌بندی مشاغل که در سال‌‌‌‌های 52-53 تدوین و تصویب گردید نظارت کارگران بر ‌‌طبقه‌بندی مشاغل به این ترتیب ‌‌‌‌‌پیش‌بینی شد که پس از تهیه طرح ‌‌طبقه‌بندی که توسط دفتر مشاوره فنی و یا نظارت کارفرما صورت‌‌‌‌‌‌ می‌گیرد و تصویب طرح در وزارت کار و امور اجتماعی، طرح تهیه شده قبل از آنکه به مورد اجرا گذارده شود بایستی به تایید نماینده کارگران نیز برسد.

البته این نحوه نظارت که نماینده کارگران بدون داشتن دخالت در مراحل تهیه طرح و احیانا عدم اطلاع و آگاهی از مسائل ‌‌طبقه‌بندی مشاغل صرفاً در مرحله اجرایی شدن طرح اظهار نظر نماید موجب مشکلاتی در عمل‌‌‌‌‌‌ می‌گردید. لیکن به هر حال در طرح‌‌‌‌های ‌‌طبقه‌بندی مشاغل که تا قبل از انقلاب تهیه و به مورد اجرا گذارده‌‌‌‌‌‌ می‌شد، ترتیب فوق رعایت می‌گردید.

پس از انقلاب اسلامی و تدوین نظام ارزیابی مشاغل از سوی وزارت متبوع، در مورد چگونگی نظارت مشترک کارفرمایان و کارگران بر مراحل تهیه و اجرای طرح و با توجه به مشکلات و تجربیات حاصله ‌‌‌‌‌پیش‌بینی گردید تا با تشکیل کمیته‌‌ای به نام کمیته ‌‌طبقه‌بندی مشاغل متشکل از دو نفر به عنوان نمایندگان مدیریت، دو نفر به عنوان نمایندگان کارگران و یک نفر به عنوان نماینده سرپرستان این نظارت از طریق کمیته مزبور انجام شود و این کمیته در عین حال وظیفه داشته باشد تا در مراحل مختلف کار تهیه طرح با دفتر مشاوره فنی ‌‌طبقه‌بندی مشاغل همکاری و مساعدت نماید.

با توجه به اینکه به تشکیل چنین کمیته‌‌ای در مقررات مربوط به ‌‌طبقه‌بندی مشاغل اشاره‌‌ای نشده بود، لذا تشکیل کمیته و فعالیت آن بر اساس توافق حاصله میان کارفرما و کارگران انجام می‌شد تا آنکه با اجرایی شدن قانون کار جمهوری اسلامی ایران از تاریخ 14؍12؍1369 طبق ماده 48 قانون کار تمامی کارفرمایان مکلف گردیدند تا نسبت به تهیه طرح ‌‌طبقه‌بندی مشاغل طبق نظام ارزیابی مشاغل اقدام نمایند که به این ترتیب کمیته ‌‌طبقه‌بندی مشاغل به عنوان یکی از لواحق نظام ارزیابی اعتبار قانونی یافت و در ماده 49 قانون کار به صراحت از کمیته ‌‌طبقه‌بندی مشاغل نام برده شد.

به منظور شفاف شدن شرایط و نحوه انتخاب اعضای کمیته و وظایف آن دستورالعملی به شماره 26380؍ن مورخ 16؍10؍70 توسط اداره کل نظارت بر نظام‌‌‌‌های جبران خدمت (اداره کل ‌‌طبقه‌بندی مشاغل، مزد و بهره‌‌‌وری سابق) تهیه گردید که تا کنون نحوه تشکیل کمیته و چگونگی انجام وظایف توسط کمیته ‌‌طبقه‌بندی بر طبق دستورالعمل فوق صورت می‌گیرد.

 اینک با توجه به اصلاحات انجام شده در نظام ارزیابی مشاغل، دستورالعمل اجرایی طرح‌های ‌‌طبقه‌بندی مشاغل و سایر دستورالعمل‌ها و ‌‌‌‌‌‌‌‌آیین‌نامه‌‌‌‌های مرتبط با طبقه‌بندی، دستورالعمل مربوط به کمیته‌‌‌‌های ‌‌طبقه‌بندی مشاغل نیز با توجه به گذشت 16 سال از تدوین اولیه آن مورد بازنگری و اصلاح واقع شد. لذا با عنایت به ماده 49 قانون کار و در اجرای تبصره بند 3 مصوبه 17؍4؍1369 شورای عالی کار، ضوابط انتخاب و وظایف کمیته‌‌‌‌های دائمی ‌‌طبقه‌بندی مشاغل کارگاه‌‌‌‌های مشمول قانون کار به شرح زیر می‌باشد:

دوره آموزشی کمیته های طبقه بندی مشاغل

دوره آموزشی کمیته های طبقه بندی مشاغل به بررسی دوره به ضوابط انتخاب و وظایف کمیته‌های طبقه‌بندی مشاغل در کارگاه‌های مشمول قانون کار می‌پردازد. هدف اصلی این کمیته‌ها، تعیین نحوه فعالیت اعضا و اجرای ماده ۴۹ قانون کار است.

تعاریف:

کمیته: منظور کمیته‌های دائمی طبقه‌‌‌‌‌بندی مشاغل کارگاه‌های مشمول قانون کار می‌باشد.

اداره کل: منظور اداره کل تنظیم و نظارت بر روابط کار و نظام‌های جبران خدمت‌‌ می‌باشد.

مدیریت: مدیریت کارگاه

1- ترکیب اعضاء:

کمیته متشکل از افراد زیر است:

الف- دو نفر نماینده کارکنان از بین یا به انتخاب شورای اسلامی کارگاه یا سایر تشکلات قانونی کارگاه

ب- دو نفر نماینده مدیریت (کارفرما) که باید حداقل یکی از آن از مسئولین امور اداری یا کارگزینی کارگاه باشد.

ج- یک نفر نماینده سرپرستان کارگاه به انتخاب سرپرستان.

منظور از سرپرستان افرادی هستند (غیر از مدیران) که بر اساس شغل سازمانی عهده‌دار سرپرستی یک یا چند نفر، مسئولیت یک قسمت یا واحد سازمانی بوده و دارای عناوینی از قبیل سرپرست، رئیس و نظایر آن ‌‌‌‌‌‌‌‌می‌باشند.

‌‌‌‌‌‌تبصره ۱- در صورتی که نماینده سرپرستان در حین عضویت در کمیته طبقه‌‌‌‌‌بندی شغل دیگری که ماهیت سرپرستی نداشته باشد منصوب گردد این تغییر شغل مانع از ادامه فعالیت وی در کمیته به عنوان نماینده سرپرستان نخواهد گردید.

‌‌تبصره ۲- در کارگاه‌هایی که فاقد شورای اسلامی کار یا تشکلات قانونی ‌‌‌‌‌‌‌‌می‌باشند نمایندگان کارگران با‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ رای اکثریت کارگران انتخاب می‌شوند. در صورتی که در انتخاب نمایندگان کارگران هیچ‌ یک از داوطلبان اکثریت نصف به علاوه یک آن را کسب ننماید اکثریت نسبی کافی بوده و فردی که بیشترین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ رای را کسب نماید، انتخاب‌‌ می‌گردد.

‌‌تبصره ۳- اداره کار و امور اجتماعی محل ‌‌‌‌‌‌‌‌می‌تواند در صورت ضرورت نماینده یا نمایندگانی را برای نظارت بر انتخاب اعضای کمیته اعزام نماید.

2- مدت عضویت:

عضویت در کمیته تابع محدودیت زمانی نیست و تغییر هریک از اعضای کمیته و انتخاب اعضای جدید به ترتیب مقرر در بند یک و سایر موارد آتیی صورت‌‌ می‌گیرد.

3- شرایط لازم برای داوطلب شدن در کمیته:

الف- اشتغال در یکی از مشاغل سازمانی کارگاه

ب- دارا بودن حداقل دو سال سابقه خدمت در کارگاه در مورد نمایندگان کارکنان و سرپرستان

ج- دارا بودن حداقل مدرک تحصیلی دیپلم

د- طی دوره آموزشی مربوط به طبقه‌‌‌‌‌بندی مشاغل و موفقیت در آزمون مربوطه ‌‌‌‌

‌‌تبصره ۱- در کارگاه‌‌‌‌هایی که به لحاظ شرایط استثنایی امکان انتخاب برخی از اعضای کمیته با شرایط تحصیلی مقرر در بند (ج) و جود نداشته باشد انتخاب‌‌‌‌‌‌‌کنندگان‌‌ ‌‌‌‌‌‌‌‌می‌توانند با نظر اداره کل کار و امور اجتماعی محل فرد یا افراد دیگری را که دارای حداقل مدرک تحصیلی پایان دوره راهنمایی باشند انتخاب و معرفی نمایند.

تبصره ۲– اعضای کمیته‌‌‌‌هایی که قبل از صدور این دستورالعمل انتخاب و شروع به فعالیت نموده‌‌‌‌‌‌‌‌اند مادامی که عضویت آنان معتبر است از محدودیت بند (ج) مستثنی خواهند بود.

‌‌تبصره ۳- کارگاه‌‌‌‌هایی که مدت ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تاسیس آن کمتر از دو سال باشد از رعایت شرط مندرج در بند (ب) مستثنی ‌‌‌‌‌‌‌‌می‌باشند.

۴- آموزش و آزمون اعضای کمیته:

هر یک از اعضای کمیته باید پس از انتخاب شدن دوره آموزشی لازم را بر اساس ضوابط اداره کل طی نموده و در آزمون مقرر موفقیت حاصل نمایند. در صورت دو بار قبول نشدن در آزمون مقرر با اعلام اداره کل ‌‌‌‌‌‌‌‌انتخاب‌کنندگان باید با رعایت این دستورالعمل فرد دیگری را انتخاب و معرفی نمایند.

تبصره –اداره کل با هماهنگی ادارات کل کار و امور اجتماعی اقدامات لازم را برای برگزاری آزمون اعضای کمیته به عمل ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌خواهد آورد. ‌‌‌‌‌گواهی‌نامه‌های صادره در خصوص موفقیت در آزمون مادام که توسط اداره کل لغو نشده باشند از نظر عضویت در کمیته کارگاه‌های دیگر نیز معتبر ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌خواهد بود.

۵- خاتمه عضویت:

عضویت در کمیته به یکی از طرق زیر خاتمه‌‌ می‌پذیرد:

الف- استعفا

ب- قطع رابطه با کارگاه

ج- برکناری توسط ‌‌‌‌‌‌‌‌انتخاب‌کنندگان

در هر یک از حالات فوق انتخاب اعضای جدید بایستی با اعلام قبلی و اخذ مجوز از اداره کار و امور اجتماعی محل صورت گیرد.

حضور اعضای جدید تا زمان اخذ گواهی بدون داشتن حق‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ رای در کمیته بلامانع‌‌ می‌باشد و مادام که گواهی تایید صلاحیت آنان صادر نشده باشد اعضای فعلی کمیته به فعالیت‌های خود در کمیته ادامه خواهند داد.

‌‌تبصره- در موارد ضروری و استثنایی و عدم امکان فعالیت اعضای قدیم ‌‌‌‌‌‌‌‌می‌توان موقتا نسبت به صدور مجوز فعالیت برای اعضای جدید تا برگزاری آزمون از سوی اداره کل کار و امور اجتماعی استان اقدام نمود.

۶- ‌‌‌‌وظایف کمیته:

‌‌‌‌وظایف کمیته طبقه‌‌‌‌‌بندی مشاغل دو بخش‌‌ می‌باشد:

الف– ‌‌‌‌وظایف کمیته قبل از تصویب طرح طبقه‌‌‌‌‌بندی مشاغل:

با شروع کار تهیه طرح طبقه‌‌‌‌‌بندی مشاغل ‌‌‌‌وظایف کمیته همکاری با مدیریت و طراح طبقه‌‌‌‌‌بندی مشاغل در مراحل تهیه طرح طبقه‌‌‌‌‌بندی به شرح زیر است:

1- کمک در امر جمع‌‌‌‌‌‌‌‌‌آوری اطلاعات راجع به شاغلین و مشاغل آنان از طریق ‌‌‌‌‌‌‌‌‌پرسش‌نامه و مشاهده و مصاحبه و راهنمایی کارکنان و سرپرستان آن در مورد چگونگی تکمیل ‌‌‌‌‌‌‌‌‌پرسش‌نامه، توزیع و جمع‌‌‌‌‌‌‌‌‌آوری ‌‌‌‌‌‌‌‌‌پرسش‌نامه‌‌‌ها

۲- بررسی و اظهار نظر راجع به شناسنامه شغلی تنظیمی توسط طراح

3- بررسی گزارش اجرای طرح طبقه‌‌‌‌‌بندی مشاغل شامل جدول تطبیق ‌‌‌وضع کارکنان و مزد تنظیمی توسط طراح طبقه‌‌‌‌‌بندی و اظهار نظر راجع به صحت و سقم اطلاعات داده شده

4- رسیدگی به اعتراضات کارکنان با همکاری طراح در خصوص چگونگی اجرای طرح

در صورتی که کمیته به دلایلی از تایید طرح طبقه‌‌‌‌‌بندی و یا گزارش اجرای طرح خودداری نماید با اعلام مراتب توسط کمیته یا طراح یا مدیریت کارگاه به اداره کل و یا اداره کل اجرایی موضوع توسط کارشناس ناظر بر تهیه طرح بررسی و در صورت تایید نظرات کمیته، مدیریت و طراح بایستی نسبت به اعمال آن نظرات در تهیه طرح اقدام نمایند. در غیر این صورت غیر قابل پذیرش بودن نظرات کمیته به اعضاء اعلام ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌خواهد گردید.

ب- ‌‌‌‌وظایف کمیته پس از تصویب و اجرای طرح طبقه‌‌‌‌‌بندی مشاغل:

1- نظارت بر حسن اجرای طرح

2- اعلام نظر در موارد ارتقاء و تغییر شغل کارکنان

۳- تطبیق ‌وضعیت کارکنان جدیدالاستخدام

۴- بررسی شناسنامه‌های شغلی جدید در موارد تهیه متمم و اصلاحیه

۵- رسیدگی به درخواست‌‌‌ها و اعتراضات کارگران در ارتباط با مسائل طبقه‌‌‌‌‌بندی مشاغل و نظایر آن و ارائه پیشنهادات به مدیریت

6- سایر مواردی که در دستورالعمل اجرایی طرح طبقه‌‌‌‌‌بندی مشاغل پیش‌بینی شده است.

7- نحوه اعتبار تصمیمات کمیته:

تصمیمات کمیته در چارچوب ‌‌‌‌وظایف آن به صورت مکتوب و با‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ رای حداقل ۳ نفر از اعضا که حداقل یک نفر از آن بایستی از نمایندگان کارکنان باشد، معتبر ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌خواهد بود.

تصمیمات کمیته از طریق مدیریت کارگاه جهت اقدامات بعدی به واحدهای‌‌‌‌‌ ذی‌ربط اعلام‌‌ می‌شود.

۸- موارد مختلف:

الف- هرگاه مدیریت بدون رعایت نظر کمیته در مواردی که نیاز به اظهار نظر کمیته‌‌ می‌باشد اقدام نماید کمیته یا هریک از اعضای آن به محض اطلاع مراتب را به اداره کار و امور اجتماعی محل کتبا گزارش و درخواست رسیدگی‌‌ ‌‌‌‌‌‌‌‌می‌نماید.

ب- مدیریت امکانات مناسب از قبیل محل کار و ابزار و وسایل لازم را برای تشکیل جلسات کمیته و نیز اطلاعات و سوابق مورد لزوم را در زمینه موارد ارجاعی در اختیار کمیته قرار ‌‌‌‌‌‌‌‌‌می‌دهد.

ج- مدیریت کلیه مقررات، ضوابط، بخشنامه‌‌‌ها و نظایر آنها را که از سوی مراجع ذی‌ربط در زمینه طبقه‌‌‌‌‌بندی مشاغل و یا ‌‌‌‌وظایف مرتبط با کمیته ابلاغ‌‌ می‌شود به کمیته اعلام‌‌ ‌‌‌‌‌‌‌‌می‌نماید.

این دستورالعمل در 8 بند و 8 تبصره جایگزین دستورالعمل شماره 26380؍ن مورخ 16؍10؍70 ‌‌ می‌گردد.

 

ابراهیم نظری جلالی- معاون روابط کار

آیا می‌دانید؟

قانونا این امکان مهیا شده است که هر کارگاه بتواند متناسب با شرایط خود و مقتضیات صنعت و بازار کار، طرح طبقه‌بندی مشاغل مختص خود را طراحی و اجرا نموده و با رعایت الزامات قانونی به تایید وزارت کار رسانده و جایگزین طرح طبقه بندی مشاغل نماید.

ضوابط انتخاب و ‌‌‌‌وظایف کمیته‌های دائمی طبقه‌‌‌‌‌بندی مشاغل کارگاه‌‌‌ها، مصوب ۱۳۸۹
به این پست امتیاز دهید

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *