ابزارهای بازخورد ۳۶۰ درجه به کسبوکارها کمک میکنند تا درک دقیقتری از عملکرد کارکنان خود به دست آورند. این ابزارها همچنین میتوانند نحوه تعامل افراد با همکاران و حضور مؤثر آنها در محیط کار را به طور قابل توجهی بهبود بخشند.
مطالعهای توسط Your Story @ Work نشان داد که اگرچه ۷۰٪ از متخصصان میدانند برای ارتقای شغلی باید درباره دستاوردهای خود صحبت کنند، اما تنها ۲۳٪ در انجام این کار احساس راحتی میکنند. استفاده از ابزار مناسب ارزیابی ۳۶۰ درجه به این معناست که شما مجبور نیستید فقط به گزارشهای شخصی خودِ کارکنان تکیه کنید. این ابزارها میتوانند نقاط قوت و ضعف واقعی کارکنان را منعکس کرده و خودآگاهی و اعتمادبهنفس آنها را افزایش دهند.
جهت مشاهده سرفصلها و آموزش مدیریت عملکرد کارکنان و شرکت در دوره به صورت حضوری،آنلاین و یا آفلاین کلیک نمایید.
بازخورد ۳۶۰ درجه چیست؟
بازخورد ۳۶۰ درجه (که با نامهای ارزیابی ۳۶۰ درجه یا بازخورد همتایان نیز شناخته میشود) یک ابزار منابع انسانی برای جمعآوری بازخورد درباره یک کارمند از چندین منبع مختلف است. این منابع شامل مدیر مستقیم، سرپرست، زیردستان، اعضای تیم و خودارزیابی فرد میشود.
این سیستم در ابتدا بیشتر برای مدیران ارشد استفاده میشد، اما امروزه شرکتهای بیشتری برای حذف بازخوردهای تکبعدی و دستیابی به نگاهی همهجانبه به عملکرد، آن را برای تمام سطوح کارکنان پیادهسازی میکنند.
جهت مطالعه مقاله “سوالات مهم نظرسنجی بازخورد کارکنان در سال ۲۰۲۶” کلیک نمایید.
چرا باید نظرسنجی بازخورد ۳۶۰ درجه انجام دهیم؟
مزایای متعددی برای این کار وجود دارد:
- خودشناسی بیشتر کارکنان: بازخورد ۳۶۰ درجه دید دقیقتری از نقاط قوت و ضعف فرد ارائه میدهد که برای توسعه فردی بسیار حیاتی است.
- افزایش انگیزه برای بهبود: طبیعت انسان به گونهای است که به نظر دیگران اهمیت میدهد؛ بنابراین بازخوردی که مجموعهای از نظرات همکاران باشد، بسیار محرکتر از نظر یک نفر (مدیر) است.
- مبارزه با سوگیری مدیران: ترکیب بازخوردهای منابع مختلف، احتمال اعمال سلیقه شخصی یا سوگیری در فرآیند ارزیابی را کاهش میدهد.
- رویکرد فراگیر (Inclusive): این روش با سیاستهای تنوع و شمول (DEIB) همسو است و باعث افزایش تعامل و حس مالکیت در کارکنان میشود.
- کاهش نرخ ترک خدمت: مطالعات نشان دادهاند که دریافت بازخوردهای مثبت و سازنده ۳۶۰ درجه میتواند تمایل کارکنان به خروج از سازمان را کاهش دهد.
- بهبود ارزیابی تیمهای دورکار: در شرایطی که تعاملات روزانه مستقیم کم است، این ابزار شکافهای ارتباطی را پر میکند.
جهت مطالعه مقاله “هوش مصنوعی در ارزیابی عملکرد و تصمیمگیریهای هوشمندانهتر در مورد استعدادها” کلیک نمایید.
انواع ابزارهای بازخورد ۳۶۰ درجه که میتوانید استفاده کنید
- قالبهای آماده: استفاده از فرمهای گوگل یا Word برای کسانی که رویکرد دستی و ارزان را ترجیح میدهند.
- پلتفرمهای نرمافزاری سفارشی: سیستمهایی که به طور اختصاصی برای طراحی پرسشنامه، جمعآوری داده و گزارشدهی منعطف ساخته شدهاند.
- ابزارهای نظرسنجی آنلاین: پلتفرمهایی مثل *SurveyMonkey* یا *Qualtrics* که قابلیت شخصیسازی برای بازخورد ۳۶۰ درجه را دارند.
- سیستمهای مدیریت عملکرد: نرمافزارهای جامع منابع انسانی که ماژول بازخورد ۳۶۰ درجه را در کنار سایر توابع خود دارند.
- اپلیکیشنهای موبایل: ابزارهای مخصوصی که امکان ثبت و دریافت بازخورد در لحظه و در حال حرکت را فراهم میکنند.
جهت مطالعه مقاله “نحوهی سفارشیسازی و پیادهسازی بازخورد 360 درجه” کلیک نمایید.
انواع ابزارهای بازخورد ۳۶۰ درجه که میتوانید استفاده کنید
- قالبهای آماده: استفاده از فرمهای گوگل یا Word برای کسانی که رویکرد دستی و ارزان را ترجیح میدهند.
- پلتفرمهای نرمافزاری سفارشی: سیستمهایی که به طور اختصاصی برای طراحی پرسشنامه، جمعآوری داده و گزارشدهی منعطف ساخته شدهاند.
- ابزارهای نظرسنجی آنلاین: پلتفرمهایی مثل SurveyMonkey یا Qualtrics که قابلیت شخصیسازی برای بازخورد ۳۶۰ درجه را دارند.
- سیستمهای مدیریت عملکرد: نرمافزارهای جامع منابع انسانی که ماژول بازخورد ۳۶۰ درجه را در کنار سایر توابع خود دارند.
- اپلیکیشنهای موبایل: ابزارهای مخصوصی که امکان ثبت و دریافت بازخورد در لحظه و در حال حرکت را فراهم میکنند.
۱۱ ابزار برتر بازخورد ۳۶۰ درجه و تجربه شرکتها
۱. Trakstar
این ابزار شامل بررسیهای ۳۶۰ درجه، نظرسنجیهای تعامل، تعیین هدف و گزارشدهی دقیق است.
تجربه موفق: دانشگاه علوم بهداشتی شمال غرب اقیانوس آرام (PNWU) از این ابزار برای مقایسه عملکرد دپارتمانهای مختلف و شناسایی گروههای با امتیاز پایین استفاده کرد تا بتواند مشکلات آنها را به طور ریشهای حل کند.
۲. SurveySparrow
این نرمافزار اجازه میدهد گزارشهای شایستگیمحور را تنها با چند کلیک شخصیسازی کنید تا نقاط کور کارکنان شناسایی شود.
تجربه موفق: کنفدراسیون بازاریابی شیر گجرات (GCMMF) در هند از این ابزار برای توانمندسازی کارکنان در شناسایی نیازهای آموزشی خود و طراحی کارگاههای تخصصی ارتقای مهارت استفاده کرد.
۳. Spidergap
ابزاری که بر سادگی و گزارشهای قابل درک تمرکز دارد.
تجربه موفق: بخش سرگرمیهای کامپیوتری سونی (Sony) قبلاً از مشاوران خارجی گرانقیمت استفاده میکرد. با جایگزینی Spidergap، نه تنها هزینهها به شدت کاهش یافت، بلکه کارکنان به دلیل نحوه ارائه اولویتها، دیگر در برابر بازخوردهای سازنده گارد نمیگیرند.
۴. Synergita
این ابزار بر شناسایی استعدادهای با پتانسیل بالا و ارائه کوچینگ مداوم تمرکز دارد.
تجربه موفق: شرکت Eruvaka با استفاده از این ابزار، فرآیندهای دستی و سوگیریهای ناخودآگاه را حذف کرد و شفافیت در ارزیابی عملکرد را به شدت افزایش داد.
۵. Leapsome
پلتفرمی که اجازه میدهد سیکلهای ارزیابی را خودکار کنید و بازخوردها را در لحظه و بدون انتظار برای پایان فصل یا سال مبادله کنید.
۶. Lattice
یک نرمافزار جامع برای ساخت فرهنگ بازخورد مداوم و رشد عملکرد.
تجربه موفق: شرکت Muck Rack پیش از استفاده از این ابزار، بازخوردهای ثابتی از سوی مدیران نداشت. اکنون با Lattice، تمام کارکنان میدانند چه انتظاری از آنها میرود و فرآیندها کاملاً پیشبینیپذیر و منصفانه شدهاند.
۷. Primalogik
این ابزار با ایمیلهای سفارشی و یادآوریهای خودکار، تصویری شفاف از رفتار و عملکرد کارمند ترسیم میکند.
۸. ClearCompany
تمرکز این ابزار بر سرعت بخشیدن به سیکلهای ارزیابی با قالبهای پیشساخته و نسخه موبایل است.
تجربه موفق: گروه The Towbes که تیم بزرگی از کارکنان دورکار دارد، با این ابزار حجم کارهای کاغذی را کاهش داد و توانست مسیر رشد تکنسینهای ماهر خود را برای تبدیل شدن به رهبران آینده هموار کند.
۹. PerformYard
این ابزار گفتگوهای باکیفیت درباره عملکرد را از طریق ارزیابیهای فصلی و جلسات یکبهیک تسهیل میکند.
تجربه موفق: شرکت Cline Family Cellars بازخوردهای خود را به سیستم جبران خدمات مرتبط کرد که باعث افزایش انگیزه کارکنان برای بهبود عملکرد شد.
۱۰. iSpring
اگر تیم شما در زمینه بازخورد ۳۶۰ درجه تازهکار است، این ابزار با راهنماهای آموزشی خود کمک بزرگی به شما میکند. تمام فرآیندها در این سیستم کاملاً ناشناس و محرمانه باقی میمانند.
۱۱. Peoplebox
این ابزار مستقیماً در داخل Slack یا Teams کار میکند و راهاندازی آن فقط چند دقیقه زمان میبرد.
تجربه موفق:شرکت Khatabookبا اجرای بازخورد ۳۶۰ درجه در محیط Slack، هزاران ساعت در زمان اداری صرفهجویی کرد و نرخ تکمیل ارزیابیها را به ۱۰۰٪ رساند.
چگونه یک نظرسنجی ۳۶۰ درجه موثر بسازیم؟
۱. تعیین اهداف شفاف: بدانید دقیقاً به دنبال چه هستید.
۲. پرسیدن سوالات درست: سوالات را ساده، خاص و با زبان شفاف طراحی کنید.
۳. ارائه دستورالعملهای واضح: به ارزیابیکنندگان بگویید که بازخوردها باید سازنده باشند.
۴. گنجاندن بخش خودارزیابی: اجازه دهید کارکنان خودشان را هم ارزیابی کنند.
۵. درگیر کردن مدیران: اگر مدیران از ابتدا در جریان باشند، به نتایج متعهدتر خواهند بود.
۶. کوتاه و مختصر نگه داشتن فرم: از طولانی شدن فرم بپرهیزید تا از خستگی و بیدقتی شرکتکنندگان جلوگیری شود.
نکته منابع انسانی: برای انتخاب ابزار درست، ابتدا لیست نیازها و بودجه خود را بنویسید و حتماً از نسخه آزمایشی (Trial) چند ابزار استفاده کنید تا بهترین گزینه را برای فرهنگ سازمانی خود بیابید.
بازخورد ۳۶۰ درجه به سازمانها کمک میکند تا نقاط قوت و ضعف نیروی کار خود را شناسایی کنند. استفاده از ابزار دیجیتال مناسب، فرآیند را خودکار کرده، کارهای اداری را کاهش میدهد و در نهایت منجر به رضایت شغلی و تعامل بیشتر کارکنان میشود.
سوالات متداول (FAQ)
ابزار بازخورد ۳۶۰ درجه، نرمافزاری است که برای کمک به واحد منابع انسانی جهت تسهیل و بهینهسازی فرآیند مدیریت عملکرد کارکنان و جمعآوری دادههای ارزشمند درباره نقاط قوت و ضعف آنها طراحی شده است.
نرمافزار ۳۶۰ درجه اصطلاح دیگری است که برای «ابزار بازخورد» به کار میرود. این یک برنامه است که میتواند روی کامپیوترهای شرکت نصب شود و یا در فضای ابری (Cloud) برای مدیریت فرآیندهای مربوط به عملکرد کارکنان مورد استفاده قرار گیرد.
مانند تمام روشها و فرآیندهای منابع انسانی، رویکرد بازخورد ۳۶۰ درجه نیز معایبی دارد. این روش میتواند زمانبر، غیرقابل اعتماد و سلیقهای (ذهنی) باشد و گاهی بازخوردهای مبهمی ارائه دهد. از این رو، در یک محیط کاری پویا و پرشتاب، این رویکرد ممکن است گاهی قدیمی به نظر برسد. واحد منابع انسانی باید همیشه به دنبال راههای کارآمدتر و مؤثرتر برای اندازهگیری و بهبود عملکرد کارکنان و فراهم کردن فرصتهای توسعه باشد.
