رای شماره 443 مورخ 1384/8/28 هیات عمومی دیوان عدالت اداری در خصوص دستورالعمل شماره ۹۱۴۹ مورخ 1381/2/11 معاون روابط کار با موضوع شمول اجرای طبقهبندی مشاغل به شرکتهای خدماتی پیمانکاری تامین نیروی انسانی با هر تعداد کارگر از تاریخ 1381/1/1
کلاسه پرونده: 81/246
تاریخ رای: شنبه ۲۸ آبان ۱۳۸۴
شماره دادنامه: ۸۴/۴۴۳
شاکی: شرکت آذربایجان سفید بام (سهامی خاص).
موضوع: ابطال دستورالعمل شماره ۹۱۴۹ مورخ 1381/2/11 معاون روابط کار وزارت کار و امور اجتماعی.
مقدمه:
شاکی به شرح دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، این شرکت و کلیه شرکتهای خدماتی با در نظر گرفتن جدول دستمزد و مزایای مشمولین قانون کار در سال ۱۳۸۱ نسبت به اعلام قیمت در مناقصه، شرکت و برنده شده است. در اول سال ۱۳۸۱ شرکتهایی که کمتر از ۵۰ نفر کارگر داشتند مشمول طرح طبقهبندی نمی شدند. ولی با دستورالعمل اخیر وزارت کار و انجمن صنفی، شرکتها با هر تعداد کارگر مشمول طرح گشتهاند که موجب ورود خسارات فراوان و از بین رفتن کلیه سرمایه شرکت میشود. در جدول اخیر اعلامی حداقل مزد ۲۴۳۹ ریال شده که بر روی حق بیمه، حق فنی و حرفه ای و عیدی و سنوات اثر می گذارد که شرکت در اعلام قیمت به هیج وجه آن را پیشبینی نکرده بود. با عنایت به اینکه قانون عطف بماسبق نمی شود ابطال دستورالعمل شماره ۹۱۴۹ مورخ 1381/2/11 مورد تقاضا است.
مدیرکل نظارت بر نظامهای جبران خدمت وزارت کار و امور اجتماعی در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره ۶۵۹ مورخ 1384/1/14 اعلام داشتهاند، ماده ۴۹ قانون کار و تبصرههای آن شرایط و نحوه اجرای طبقهبندی مشاغل در کارگاهها را مشخص نموده است. تبصره یک ماده ۴۹ مرقوم، اعتبار شمول آییننامه و دستورالعملهای مربوط به اجرای طبقهبندی در کارگاهها را تعداد کارگران اعلام داشته است و موضوع قرارداد کار از نظر موقت یا دائمی بودن را در آن دخالت نداده است و ضمناً با عنایت به تعریف کارگر در ماده ۲ قانون کار، تفاوتی از نظر شمول و اجرای مقررات قانون کار بین کارگران دائم و موقت نیست و از این رو کارگاهها و مؤسسات مشمول قانون کار بایستی حسب تعداد کارگران خود نسبت به تهیه و اجرای طبقهبندی در مورد کارگران خود اعم از آن که دائم یا موقت باشند اقدام نمایند. با صدور دستورالعمل شماره ۹۱۴۹ مورخ 1381/2/11 معاون روابط کار شرکتهای خدماتی پیمانکاری تامین نیروی انسانی با هر تعداد کارگر از تاریخ 81/1/1 در شمول اجرای طبقهبندی مشاغل واقع گردیدند و موظف گردیدهاند که براساس طرح هماهنگ طبقهبندی مشاغل که توسط وزارت متبوع جهت تسهیل بیشتر کار، تهیه و تدوین و اجرا می گردد نسبت به تعیین و پرداخت مزد به کارگران خود اقدام نمایند.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور روسای شعب بدوی و روسا و مستشاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از استماع توضیحات نماینده وزارت کار و امور اجتماعی و بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رای مینماید.
آیا میدانید؟
قانونا این امکان مهیا شده است که هر کارگاه بتواند متناسب با شرایط خود و مقتضیات صنعت و بازار کار، طرح طبقهبندی مشاغل مختص خود را طراحی و اجرا نموده و با رعایت الزامات قانونی به تایید وزارت کار رسانده و جایگزین طرح طبقه بندی مشاغل نماید.
رای هیات عمومی
به موجب تبصره ماده ۴۹ قانون کار مصوب ۱۳۶۹ تعیین و اعلام دستورالعملهای و آیین نامههای اجرایی طرح طبقهبندی مشاغل کارگاههای مشمول قانون کار و تعیین تعداد کارگران کارگاههای مزبور و تاریخ اجرای طبقهبندی مشاغل در آنها به وزارت کار و امور اجتماعی محول شده و حسب مادتین ۲ و ۷ قانون مزبور، کارگر کسی است که به موجب قرارداد کتبی یا شفاهی به دستور کارفرما در قبال انجام کار موقت یا غیر موقت حقالسعی دریافت می دارد.
بنا به جهات فوق الذکر و اینکه دستورالعمل شماره ۹۱۴۹ مورخ 1381/2/11 تحت عنوان دستورالعمل مربوط به نحوه اجرای طرح طبقهبندی مشاغل کارگران مشمول قانون کار تابع شرکتهای خدماتی پیمانکاری تامین نیروی انسانی در قسمت تهیه طرح طبقهبندی مشاغل و ضرورت اجرای آن و شمول طرح مزبور به کارگران موقت کارگاههای مشمول قانون کار با استفاده از اختیار مقرر توسط مرجع ذیصلاح تهیه و تصویب شده است اعتراض در موارد فوق الذکر مغایرتی با قانون ندارد و خارج از حدود اختیارات قانونی مربوط نیز نمی باشد.
لیکن اطلاق ماده یک دستورالعمل شماره ۹۱۴۹ مورخ 1381/2/11 با توجه به قسمت آخر آن از حیث اینکه مفید شمول مقررات دستورالعمل مزبور به کارگاههای مستثنی شده از قانون کار نیز می باشد، خلاف قانون تشخیص داده می شود و ماده مزبور از این جهت به استناد قسمت دوم ماده ۲۵ قانون دیوان عدالت اداری ابطال میگردد.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری (معاون قضایی دیوان عدالت اداری) – مقدسی فرد