خاتمه کار داوطلب چیست؟
خاتمه کار داوطلبانه، که به آن استعفای اختیاری هم می‌گویند، زمانی رخ می‌دهد که کارمند به اختیار خود از کار استعفا می‌دهد یا شغل خود را ترک می‌کند. معمولاً این تصمیم بدون هیچ‌گونه فشاری از سوی کارفرما و به دلایل مختلفی مانند دنبال کردن فرصت‌های شغلی جدید، تغییر مسیر شغلی، جابجایی یا بازنشستگی گرفته می‌شود.
برخلاف خاتمه کار غیرداوطلبانه یا همان اخراج که در آن کارفرما کارمند را اخراج می‌کند، در اخراج خودخواسته این کارمند است که تصمیم به ترک کار را می‌گیرد. این فرآیند معمولاً شامل دادن اطلاعیه به کارفرما مطابق با شرایط قرارداد کاری است.
بسته‌های حمایتی قطع همکاری و مزایای بیکاری بیشتر با اخراج‌های اجباری یا همان خاتمه کار غیرداوطلبانه مانند تعدیل نیرو یا کاهش نیروی کار مرتبط هستند. این بسته‌ها برای جبران خدمات ناشی از از دست دادن ناگهانی شغل و تسهیل گذار برای کارمندان متأثر طراحی شده‌اند. در مقابل، زمانی که کارمند به صورت اختیاری استعفا می‌دهد، معمولاً مستحق دریافت این مزایا نیست.
اخراج خودخواسته در مقابل اخراج اجباری
| خاتمه کار داوطلبانه | خاتمه کار غیرداوطلبانه |
تعریف | زمانی که کارمند به اختیار خود تصمیم به استعفا یا ترک سازمان می گیرد. | زمانی که کارفرما تصمیم به پایان دادن به رابطه کاری، اغلب به دلیل تخلف، می گیرد. |
دلایل رایج | استعفا، بازنشستگی، دنبال کردن فرصت های شغلی دیگر | عملکرد ضعیف، تخلف، تعدیل نیرو، بازسازی ساختار و استراتژی سازمانی |
حقوق خروج | معمولاً قابل اجرا نیست، مگر اینکه در قرارداد یا سیاست شرکت تصریح شده باشد. | معمولاً در موارد تعدیل نیرو یا اخراج ارائه می شود. |
مزایای بیکاری | معمولاً واجد شرایط نیست، زیرا تصمیم به ترک کار اختیاری است. | در موارد تعدیل نیرو یا اخراج واجد شرایط است (مشروط به قوانین کار محلی) |
ملاحظات قانونی | معمولاً ساده است مگر اینکه نقض قرارداد رخ دهد. | خطر چالش های قانونی یا ادعاها در صورتی که کارفرما با قانون خاتمه کار را مدیریت نکند. |
تفاوت اصلی بین اخراج خودخواسته و اجباری بر اساس این است که چه کسی خاتمه رابطه کاری را آغاز می کند. کارمند خاتمه کار داوطلب و خودخواسته را آغاز می‌کند، در حالی که کارفرما خاتمه کاری غیرداوطلبانه یا اخراج را آغاز می‌کند (معمولاً به دلیل مسائل عملکردی، تخلف یا تغییرات سازمانی). کارفرمایان و منابع انسانی باید هر دو نوع خاتمه را با دقت مدیریت کنند تا اطمینان حاصل کنند که از نظر قانونی رعایت شده است و ثبات سازمانی حفظ می‌شود.
خاتمه کاری غیرداوطلبانه در مقابل خاتمه کاری داوطلبانه
هر دو اخراج خودخواسته و استعفا یا همان خاتمه کاری غیرداوطلبانه و خاتمه کاری داوطلبانه شامل تصمیم کارمند برای ترک شغل خود می‌شود، اما تفاوت‌هایی در نحوه استفاده از این اصطلاحات وجود دارد. خاتمه کاری داوطلبانه (استعفا) اصطلاحی خاص‌تر است و معمولاً به وضعیتی اشاره دارد که کارمند به طور رسمی به کارفرما خود از قصد ترک شرکت اطلاع می‌دهد. بر اساس رویه معمول شرکت‌ها، این اغلب شامل دادن یک اطلاعیه رسمی کتبی و ارائه دو هفته اخطار یا تکمیل هرگونه مدارک لازم قبل از ترک است.
از سوی دیگر، خاتمه کار داوطلبانه یا اخراج خودخواسته اصطلاحی گسترده‌تر است که هر موردی را که کارمند تصمیم به ترک شرکت می‌گیرد، پوشش می‌دهد. در حالی که استعفا در این دسته قرار می‌گیرد، خاتمه خودخواسته اشتغال همچنین می‌تواند شامل مواردی مانند ترک کار بدون اطلاع رسمی یا بازنشستگی باشد. در هر صورت، کارمند پایان اشتغال خود را آغاز می‌کند، اما خاتمه کار خودخواسته یا داوطلب (استعفا) به فرآیندی رسمی‌تر و ساختار‌یافته‌تر اشاره دارد.
«پیشنهاد» آمازون و اخراج خودخواسته
«پیشنهاد» یا برنامه «پرداخت برای ترک» آمازون، نمونه‌ای واضح از اخراج خودخواسته است. این برنامه کارمندان، به ویژه کسانی که در مراکز پردازش کار می‌کنند، را تشویق می‌کند تا تعهد خود را به شرکت ارزیابی کنند. این برنامه یک مشوق مالی برای کارمندان ارائه می‌دهد تا اگر دیگر آینده‌ای در آمازون نمی‌بینند، شرکت را ترک کنند. این پیشنهاد از ۲۰۰۰ دلار شروع می‌شود و هر سال ۱۰۰۰ دلار افزایش می‌یابد، تا سقف ۵۰۰۰ دلار.
با تشویق این خوداندیشی، آمازون می‌تواند نیروی کار متشکل از افراد واقعاً متعهد را حفظ کند. اگرچه شرکت ترجیح می‌دهد کارمندان بمانند، اما این پیشنهاد تضمین می‌کند که کسانی که باقی می‌مانند واقعاً متعهد هستند.
دلایل اخراج خودخواسته
دلایل زیادی وجود دارد که ممکن است یک کارمند به طور خودخواسته شرکت را ترک کند و این دلایل بسته به شرایط فردی و اهداف شغلی بسیار متفاوت است. این دلایل عبارتند از:
فرصت‌های پیشرفت شغلی: بسیاری از کارمندان برای جستجوی فرصت‌های بهتر، نقش‌های چالش‌برانگیزتر یا تغییر شغلی که چشم‌انداز رشد و پیشرفت را ارائه می‌دهد، شغل خود را ترک می‌کنند.
حقوق و دستمزد: کارمندان اغلب متوجه می‌شوند که موثرترین راه برای افزایش قابل‌توجه درآمدشان، پیوستن به شرکت دیگری است.
عدم رضایت شغلی: نارضایتی از شغل فعلی به دلیل عواملی مانند عدم شناخت، فرصت‌های رشد محدود، کار بی‌معنا یا اختلاف با مدیریت یا سیاست‌های شرکت می‌تواند منجر به اخراج خودخواسته شود.
فرصت‌های تحصیلی: ادامه تحصیل دلیل رایجی برای ترک کار است. این اغلب زمانی اتفاق می‌افتد که کارمندان می‌خواهند تحصیلات عالی‌تری مانند مدرک کارشناسی ارشد یا دکترا را دنبال کنند که درهای فرصت‌های شغلی پیشرفته‌تر را می‌گشاید.
بازنشستگی: بازنشستگی به طور سنتی زمانی رخ می‌دهد که فرد به سن موقعیت شغلی خاصی می‌رسد و تصمیم می‌گیرد از شغلی فعلی خود کناره‌گیری کند.
چگونه منابع انسانی باید با اخراج خودخواسته یا خاتمه کار دواطلبانه برخورد کند؟
وقتی کارمندی تصمیم می‌گیرد به صورت خودخواسته شغل فعلی خود را خاتمه دهد، برای منابع انسانی بسیار مهم است که این فرآیند را به صورت حرفه‌ای و کارآمد مدیریت کند. در اینجا یک راهنمای گام به گام ارائه شده است:
- دریافت و تأیید استعفا: پس از اینکه کارمند نامه یا ایمیل استعفای خود را ارسال کرد، منابع انسانی باید دریافت این نامه/ایمیل را تأیید کند.
- انجام مصاحبه خروج: مصاحبه خروج فرصتی ارزشمند برای سازمان است تا بینش‌هایی در مورد محیط کار، فرهنگ و فرآیندهای خود کسب کند. سوالات باید بر انگیزه کارمند برای ترک، تجربه کاری آن‌ها در شرکت و هر پیشنهادی که ممکن است برای بهبود داشته باشند، متمرکز شود.
- مدیریت پرداخت نهایی و مزایا: اطمینان حاصل کنید که امور مالی آخرین حقوق کارمند، از جمله هرگونه مرخصی استحقاقی یا مرخصی بیمار را پردازش می‌کند. همچنین، اطلاعاتی در مورد ادامه یا خاتمه مزایا، مطابق با سیاست‌های شرکت و الزامات قانونی، ارائه دهید.
- بازیابی اموال شرکت: منابع انسانی مسئول اطمینان از بازگشت همه اموال شرکت است. این ممکن است شامل مواردی مانند کارت‌های شناسایی، لپ‌تاپ‌ها، تلفن‌های همراه یا هر تجهیزات یا مواد دیگری که به کارمند ارائه شده است، باشد.
- اعلام خروج: خروج کارمند را به روشی که حریم خصوصی آن‌ها را رعایت کند و تیم را به اندازه کافی مطلع نگه دارد، اعلام کنید. بسته به اندازه و ساختار سازمان، می‌توانید این اطلاعیه را از طریق ایمیل یا در جلسات تیم اعلام کنید.
- بهبود مستمر: از هر اخراج خودخواسته به عنوان یک تجربه یادگیری استفاده کنید. با تجزیه و تحلیل داده‌های مصاحبه خروج و فرآیند خاتمه، می‌توانید روندها، مسائل یا فرصت‌های بهبود در سازمان را شناسایی کنید.
نکته منابع انسانی
برای به حداقل رساندن اخراج‌های خودخواسته، محیط کاری جذاب و درگیرکننده‌ای ایجاد کنید که عوامل کلیدی مؤثر بر رضایت و ماندگاری کارکنان را برطرف کند. انجام منظم مصاحبه‌های ماندگاری، ارائه پاداش و مزایای رقابتی، ارائه فرصت‌هایی برای رشد و توسعه حرفه‌ای و پرورش فرهنگ سازمانی حمایتی و فراگیر، استراتژی‌های ضروری هستند.
سوالات متداول
فرآیند اخراج خودخواسته معمولاً شامل ارسال نامه استعفا توسط کارمند به مدیر خود، بیان قصد ترک شغل و آخرین روز اشتغال آن‌ها است. منابع انسانی ممکن است یک مصاحبه خروج انجام دهد تا به کارمند اجازه دهد بازخورد خود را در مورد تجربه خود با شرکت ارائه دهد. به طور کلی، این فرآیند به کارمند اجازه می‌دهد تا خروج دوستانه‌ای از سازمان را آغاز کند.
بله، اخراج خودخواسته و ترک کار اساساً یکسان هستند. هر دو به انتخاب کارمند برای ترک شغل خود اشاره می‌کنند نه اینکه توسط کارفرما اخراج یا تعدیل نیرو شوند.
حادثه “عدم تماس، عدم حضور”، جایی که کارمند در محل کار حاضر نمی‌شود و به کارفرمای خود اطلاع نمی‌دهد، به طور خودکار به عنوان اخراج خودخواسته در نظر گرفته نمی‌شود. با این حال، اگر چنین رفتاری بدون دلیل موجه ادامه یابد، ممکن است به عنوان ترک کار تفسیر شود که نوعی اخراج خودخواسته است.
